تئوآنجلوپولوس / سینمای ایران ، سینماء شاعرانه

کوتاه از تئوآنجلو پولوس/ فیلمساز بزرگ ِ یونانی

محمد محمودی

از آن وقتی که تئو آنجلوپولوس ، در سال ۱۳۸۳،بیست و سومین دوره جشنواره فجر، جایزه ویژه هیئت داوران – بخش ِ سینمای معناگرا را برای فیلم _ دشت گریان دریافت نمود، ۱۱سال می گذرد. او خالق فیلم هایی چون _ گام های معلق ِ لک لک / _ ابدیت و یک روز / و فیلم هایی که برنده جایزه هایی معتبر از جشنواره هایی چون کَن و برلین و ونیز می باشد. آنجلوپولوس فیلمساز ِ فقید یونانیست که تمامی ِ فیلم های ِ او،ترکیبی از مولفه های ِ ابهام آمیز در نماهای طولانی و کُند ،اما پُر از حرف هایی که شخصیت ها در آن حرکت می کنند می باشند.او بیشتر درباره تاریخ معاصر پرآشوب یونان ; جنگ، تبعید، مهاجرت و دسته‌بندی‌های سیاسی ، با موسیقی ِ حیرت انگیز تصویر ساخته است.او فیلمسازی آرام اما با تنش های درونی و سازش ناپذیر بود. او سینمای ِ ایرانی را دوست داشت و در این مورد در مصاحبه ایی گفته بود: سال‌ها پیش، اولین فیلم سینمایی ایرانی را که دیدم و خیلی تحت تاثیر قرار گرفتم، فیلم خوش ساخت و تامل‌برانگیزِ _گاو/ ساخته ی داریوش مهرجویی، بود. مدت‌ها پس از آن، دیگر فیلم ایرانی ندیده بودم و خاطره آن همچنان در ذهنم مانده بود تا اینکه فیلم‌های آقای کیارستمی در جشنواره تسالونیکی عرضه شد، پس از آن بود که علاقه‌ام به دیدن فیلم‌های ایرانی شدت گرفت و اکنون باید بگویم، بیشتر فیلم‌های مطرح ایرانی را تماشا کرده‌ام.

تئوآنجلو پولوس در سینما نظری غیر از این نداشت: من اعتقاد ندارم که هنر و بخصوص سینما فقط برای تفریح به کار گرفته شود. یعنی کارگردانان و هنرمندان فقط برای سرگرمی و تجارت، کار کنند و مردم هم برای تفریح نگاه کنند. بلکه معتقدم سینما می‌بایست بتواند با مردم ارتباط برقرار کرده و مانند یک کتاب پیام داشته باشد. این پیام می‌تواند هر چیزی باشد که بتواند به مردم و شیوه زندگی آن‌ها کمک کند. البته قبول دارم سینمایی که حامل پیام باشد، کمتر مورد استقبال عموم قرار می‌گیرد.

تئو آنجلوپولوس سینمای ایران را به یک شعر تشبیه می‌کرد و اعتقاد داشت بسیار روان و شیرین است و بر دل انسان می‌نشیند.البته، سینمای ِ کسانی که در مقام ِ فیلمساز واقعی قرار دارند!

تئو آنجلوپولوس روی فیلم جدید خود به نام_ دریای دیگر/ کار می‌کرد که روز سه‌شنبه چهارم بهمن ۱۳۹۰، بر اثر تصادف با یک موتورسیکلت در سن ۷۶ سالگی درگذشت.