«دیپان» ساخته ژاک اودیار برنده نخل طلای کن۶۸

«دیپان» ساخته ژاک اودیار برنده نخل طلای کن۶۸

موضوع مهاجرین و سابقه کارگردان نگاه‌ داوران را متوجه «دیپان» کرد

نخل طلا در فرانسه ماند. «دیپان» ساخته ژاک اودیار فیلمی که سرانجام در بین ۱۹ فیلم برگزیده موفق به تصاحب نخل طلا شد، داستانی در مورد مهاجرت دارد. مساله‌ای که این روزها از مسائل اصلی جامعه اروپا است.
دیپان که نام آن از نام شخصیت اصلی فیلم گرفته شده، روایتی از زندگی یک خانواده مهاجر سریلانکایی است که با هویت قلابی در حاشیه پاریس زندگی می‌کنند و پدر خانواده به عنوان نگهبان مشغول به کار می‌شود. خانواده‌ای مرکب از پدر، مادر و یک کودک که از جنگ‌های داخلی در سریلانکا گریخته‌اند. آن‌ها از قوم تامیل هستند و فقر و درگیری بین اقلیت تامیل و حکومت مرکزی سریلانکا آنان را وادار به یک مهاجرت پر از ریسک کرده است اما در حاشیه پاریس ناخواسته درگیر جنگی که بین گانگسترها و قاچاق‌چیان مواد مخدر در جریان است می‌شوند. این سه نفر در محیطی بیگانه و خشن و در حالی که قادر به برقراری ارتباط زبانی با جامعه اطراف‌شان نیستند، درمی‌یابند مهاجرت چاره تمام مشکلات نیست. حتی در قلب اروپا خشونت دست از سر آن‌ها برنمی‌دارد.
اودیار پیش از این نیز در «یک پیام‌آور» به مشکلات اقلیت‌های زبانی و نژادی در فرانسه پرداخته بود. در این فیلمِ تحسین شده که در ایران هم تا حد زیادی دیده شده است، طاهر رحیم نقش یک زندانی الجزایری‌الاصل را بازی می‌کند که در زندان درگیر مناسبات گروه‌های مافیایی می‌شود و از طرف گروه زندانیان ایتالیایی مامور می‌شود در تشکیلات عرب‌ها نفوذ کند. اودیار برای یک پیام‌آور موفق شده بود جایزه ویژه هیات داوران را به دست آورد.
مورد توجه قرار گرفتن فیلم دیپان چندان هم دور از انتظار نبود. فیلم اگر چه با متوسط ۲٫۵ ستاره در جدول منتقدان کن یکی از پنج فیلم اول این لیست نبود اما ساخته شدن یک درام قدرتمند درباره زندگی مهاجرین و پناهنده‌ها در شرایطی که مهاجرت موضوع روز جوامع غربی و به خصوص اروپایی است و در شرایطی که غرق شدن کشتی‌های حامل مهاجرین فقیر آفریقایی و آسیایی در آبهای مدیترانه خبر اول روز است، مطمئنا می‌توانست برای هیات داوران جذاب باشد. به خصوص که فیلم را اودیار ساخته باشد که بعد از دو حضور موفق در جشنواره کن با یک پیام‌آور و «زنگار و استخوان» حالا دیگر وقتش شده بود که نخل طلا بگیرد.
دیپان با تاثیر گرفتن از «نامه‌های ایرانی» مونتسکیو نویسنده و فیلسوف قرن هجدهم فرانسه ساخته شده است. مونتسکیو در این کتاب نامه‌های خیالی از زبان دو تاجر ایرانی که مدتی است در فرانسه ساکن هستند می‌نویسد و کتاب پایه فکری اثر سترگ زندگی مونتسکیو یعنی «روح القوانین» است.
دیپان از نیک جیمز منتقد سایت اند ساوند دو ستاره و از میشل سینما منتقد کهنه‌کار پوزیتیف سه ستاره گرفته بود. دیوید رونی منتقد هالیوود ریپورتر درباره فیلم نوشت: «اودیار به همراه توماس بیدگین همکار همیشگی‌اش در نویسندگی با نگاهی دلسوزانه، مقاومت سه انسان را که هیچ چیز از زندگی جمعی کنار هم نمی‌دانند و در یک محیط غریبه گیر افتاده‌اند را به تصویر می‌کشد.»
فیلم‌نامه فیلم را ژاک اودیار به همراه توماس بیدگن نوشته است و بازیگران اصلی آن که نقش خانواده سریلانکایی را بازی کرده‌اند همگی برای اولین بار جلوی دوربین ظاهر شده‌اند.