گالری «آریا» و «آبانبار» چندی است که پروژه مشترک بازخوانی آثار هنرمندان معاصر ایران را آغاز کرده است و در ادامه همین پروژه است که این روزها نمایشگاهی با عنوان «۶۰ قطعه از یک جسم گمشده» از آثار بهمن محصص برپاست.
نام بهمن محصص در هنرهای تجسمی ایرانی آنقدر اهمیت دارد که بشود با خیال راحت پیشنهاد بازدید از این نمایشگاه را داد. از همه مهمتر اینکه این نخستین نمایشگاه جامع آثار این هنرمند برجسته است. در این نمایشگاه ۶۰ اثر مجسمه، کولاژ و پرینت، همچنین اثری از مجموعه نمدهای این هنرمند که با الهام از دستساختههای سنتی ایران خلق کرده، به نمایش گذاشته شده است. شاید بهتر باشد برای بازدید از آثار بهمن محصص به دیدن یکی از این دو گالری بسنده نکنید، چراکه آریا اقبال مدیر گالری آریا درباره این رویداد میگوید: «ما از همه دورههای کاری بهمن محصص آثاری را انتخاب کردهایم تا مجموعهای که در دو گالری به نمایش گذاشته خواهد شد کامل باشد، با این وجود علاقهمندان نباید به دیدن یکی از نمایشگاهها بسنده کنند زیرا هر دو نمایشگاه به نوبه خود متفاوت و جالب توجه هستند.»
آریا درباره چند و چون آثار به نمایش گذاشته شده بهمن محصص میگوید: «در این نمایشگاه هم از آثار انتزاعی محصص که کمتر کسی آنها را دیده و هم از غولها، چاپها، مجسمهها و آثاری که براساس اشعار نیما کار شده نمونههایی انتخاب شده است. این آثار در سالهای مختلفی خلق شدهاند و قدیمیترین اثر این نمایشگاه به سال ۱۳۳۱ تعلق دارد.» سلمان متینفر، مدیر گالری آبانبار نیز درباره اهمیت نمایشگاه آثار بهمن محصص میگوید: «این نمایشگاه به این دلیل دارای اهمیت است که ممکن نیست بار دیگر چنین آثاری را در کنار هم ببینید، از سوی دیگر این یک نمایشگاه صرفا فرهنگی است و موضوع فروش به هیچ عنوان در آن مطرح نشده و نمایشگاهی با آثاری در این سطح و با مقاصد فرهنگی کمتر برگزار میشود.» مراد منتظمی که نمایشگاهگردان تیت لندن است، برای کارگردانی هنری این نمایشگاه به تهران سفر کرده است. تیت لندن یکی از پنج موزه برتر جهان است که مراد منتظمی کارگردانی هنری آن را به عهده دارد.
حالا منتظمی به تهران آمده است و درباره رویداد نمایشگاه آثار بهمن محصص میگوید: «در فیلم کوتاهی که احمد فاروقی در دهه پنجاه از محصص ساخته است، محصص این جمله را میگوید «من یک پرسوناژ تاریخی هستم.» این عبارت از زبان محصص به این معناست که او معتقد است «در دوره خود هضم نخواهد شد.»
مراد منتظمی درباره عنوان انتخاب شده «۶۰ قطعه از یک جسم گمشده» برای نمایشگاه آثار بهمن محصص میگوید: «عنوانی است که میتواند بسیار پیچیده به نظر برسد در حالی که با یک عنوان شاعرانه یا سمبلیک کاملا متفاوت بوده و ملموس است. اکنون با برگزاری این نمایشگاه گویی آثار محصص خود را در اختیار ما قرار دادهاند؛ با این حال میتوانیم آنها را در شهری دیگر در جهان مانند پاریس یا رم نیز به نمایش بگذاریم، در واقع آثار این هنرمند همچون خود او پراکنده و بینالمللی هستند. او در زمان حیات خود علاقهای به محافظت از آثارش نداشت و این موضوع هیچگاه دغدغه او نبود، در حقیقت محصص آگاهانه این ناکامی را به سرنوشت خود اضافه کرده است، مانند کتاب بازی که هیچگاه بسته نخواهد شد. البته این کار او موجبات شوربختی کیوریتوری مثل مرا فراهم میکند، زیرا برگزاری یک نمایشگاه از آثار او بینهایت دشوار است. با این حال و از سوی دیگر همین رویکرد محصص به آثارش موجب شده است رابطه ما با محصص یک رابطه باز باشد.» نمایشگاه «۶۰ قطعه از یک جسم گمشده» از ۱ تا ۲۲ خرداد در گالریهای آبانبار و آریا برگزار خواهد شد.
نیمرُخ/ بهمن محصص
بهمن محصص؛ نقاش، مجسمهساز و مترجم ایرانی بود. نقاشیهای آوانگارد بهمن محصص از آثار معتبر نقاشی مدرن ایران محسوب میشود.آیدین آغداشلو، نویسنده و پژوهشگر ایرانی و نقّاش سرشناس درباره محصّص میگوید: «به گمانِ من او یکی از پنج هنرمند بزرگ هنر معاصر ماست.» شهروز نظری در مقدمه ی بزرگداشت بهمن محصص در شماره ی ۱۲۶ دوهفته نامه تندیس می نویسد ” چهره ی پروتاگونیست او به عنوان روشنفکر به مثابه الگویی برای تیپ هنرمند نخبه مورد تقلید بسیار قرار گرفت “
مجله Out که در حوزه سبک زندگی و سرگرمی همجنسگرایان منتشر میشود، در مرور فیلم «فیفی از خوشحالی زوزه میکشد» ساخته میترا فراهانی درباره بهمن محصص، از او به عنوان یکی از هنرمندان همجنسگرای ایرانی نام برده است.