به گزارش بابل نوین، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد شریفی‌صادقی، مدیر مؤسسه علمی فرهنگی تمدن علوی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، اعتکاف را بهترین موقعیت برای خلوت کردن و تفکر در مورد خود و خدا دانست و گفت: انسان در گریز از هوای نفس و فرار از اشتغالات زندگی، در طریقت انس با معبود همواره نیازمند خلوتی است تا در انزوای وجود خود در آثار صنع پروردگارش با دیده عبرت بیاندیشد و با سوز دل و اشک دیده، باطن خود را از زنگار گناهان پاک کند.

وی با بیان اینکه اعتکاف فرصتی است که خانه دل را مصفای حضور خالق هستی بخش کنیم، افزود: این فرصت اجازه می‎دهد تا انسان بدون دلواپسی از کارهای انجام نشده و وابستگی‎های روزمره، خود را در سرای معبود خویش نظاره‎گر باشد؛ همانطور که حضرت صادق(ع) فرمود: «فِی التَّوْرَاهِ مَکْتُوبٌ یَا ابْنَ آدَمَ تَفَرَّغْ لِعِبَادَتِی أَمْلَأْ قَلْبَکَ غِنًى وَ لَا أَکِلْکَ إِلَى طَلَبِکَ وَ عَلَیَّ أَنْ أَسُدَّ فَاقَتَک‏؛در تورات نوشته شده است: ای فرزند آدم! برای انجام عبادت من فراغتی به وجود بیاور تا من دل تو را از بی‎نیازی سرشار سازم و بدون اینکه تو طلب‎کنی، حاجتت را برآورده کنم و من خود را ملتزم می‎دانم که حوائج تو را برطرف نمایم.»

عضو جامعه مبلغان برتر کشور اعتکاف را همچون یک حج کوچک دانست و ادامه داد: در سفر حج بعضی از لذت‎های دنیا را به طور موقت از انسان دور می‎کنند و بیشترین هم و غم فرد، یاد خدا و مشغول شدن با او می‎شود؛ اعتکاف هم اینچنین خواهد بود به شرط آنکه اصول آن رعایت و حفظ شود.

مراقبات قبل از اعتکاف

شریفی‎صادقی با اشاره به راهکارهای نمونه شدن و نمونه بودن یک معتکف، گفت: راه معتکف نمونه شدن در گرو نوع مراقبتی است که معتکف قبل، هنگام و بعد از اعتکاف نسبت به خود صورت می‎دهد. برای مراقبات قبل از اعتکاف باید قبل از ورود به مراسم، خود را از نظر معنوی و روحی آماده کنیم و بدانیم که به یک سفر سرنوشت‎ساز می‎رویم. خود را از کار و مشغله زندگی فارغ نماییم و قبل از فرارسیدن اعتکاف علاوه بر فراگیری احکام شرعی اعتکاف، سعی کنیم با مطالعه و پرسش از اهل علم معرفت خود را نسبت به حکمت و آثار اعتکاف و همچنین وظایف معتکف افزایش دهیم.

عبادت‌هایی که با آفت ریا و خودنمایی روبه‎رو هستند

عضو جامعه مبلغان برتر کشور داشتن اخلاص را یکی از شروط اصلی اعتکاف دانست و بیان کرد: آنچه مراقبت بر اخلاص در اعتکاف را ضروری‎تر می‎کند، این است که اعتکاف باید در مسجد جامع انجام شود؛ یعنی عبادت کاملا در معرض دید مردم قرار دارد؛ عبادت‌هایی این چنین، بیشتر با آفت ریا و خودنمایی رو به رو هستند.

وی ادامه داد: آماده کردن وسایل مورد نیاز در اعتکاف ازجمله قرآن مجید، مفاتیح الجنان، لوازم شخصی، کاغذ، خودکار، کتاب و امثال این موارد از دیگر اقدامات قبلی این مراسم است؛ البته برخی از مراقبات قبل از اعتکاف مربوط به رعایت احکام فقهی است؛ اعتکاف را می‎توان حتی به نیابت کسی که از دنیا رفته است به جای آورد؛ در این صورت اعتکاف را تنها به نیابت از یک نفر می‏‌توان انجام داد.
حجت الاسلام شریفی صادقی در ادامه گفت: هدیه کردن ثواب اعتکاف به روح علما و شهدا و از دنیا رفتگان و یا کسانی که التماس دعا گفته‌‏اند نیز میسر است در این صورت، علاوه بر این که معتکف ثواب کامل را می‎برد، آنان هم از فیض این عمل عبادی بهره‎مند می‎شوند.

مدیر مؤسسه علمی فرهنگی تمدن علوی در ادامه با اشاره به مراقبات هنگام اعتکاف، تصریح کرد: لازم است برای هر سه روز اعتکاف برنامه‎ریزی داشته باشیم که با توجه به مطالب مقالات متعدد توشه اعتکاف می‎توانیم برنامه‎های خود را در بخش عبادی، علمی و استراحتی تنظیم کنیم و دچار افراط و تفریط نشویم و در طول شبانه روز از آن مراقبت شود و در پایان هر روز محاسبه صورت گیرد.
حجت الاسلام شریفی صادقی تصریح کرد: از دیگر کارهای سودمند در اعتکاف سکوت است، سکوت زمینه فکر و فکر بهترین عبادت است؛ شایسته است که هر حرکتی که موجب برهم زدن سکوت و سلب آرامش باشد در مسجد ترک شود. تفکر و اندیشه از مهمترین برنامه حین اعتکاف باید باشد؛ چنانجه پیامبر(ص) در حدیثی می‎فرماید: «تفَکُّرُ ساعَهٍ خَیرٌ مِنْ عِبادَهِ سَتّینَ سَنَهٍ؛ یعنی یک ساعت فکر کردن از شصت سال عبادت برتر است». تفکر در آثار و عظمت خداوند، تفکر درباره زیبایی‎های دین، دایمی بودن انسان و جهان آخرت، ارزش‎های والای انسان و خودسازی در مسیر تکامل و هدفی که برای آن خلق شده است از دیگر موارد تفکر در این ایام است.

وی گفت: در ایام اعتکاف با قرار دادن وجدان و عقل در مقام قاضی، تمام اعمال و افعال گذشته خود را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهیم. در اهمیت محاسبه نفس همین کافی است که از امام کاظم علیه السلام حکایت شده: «لَیسَ مِنَّا مَنْ لَمْ یحَاسِبْ نَفْسَهُ فِی کلِّ یوْمٍ فَإِنْ عَمِلَ حَسَناً اسْتَزَادَ اللهَ وَ إِنْ عَمِلَ سَیئاً اسْتَغْفَرَ اللهَ مِنْهُ وَ تَابَ إِلَیهِ؛ یعنی: از ما نیست کسی که در هر روز اعمال خود را محاسبه نکند که اگر اعمال خوب داشته از خداوند توفیق بیشترش را بخواهد و اگر عمل بد داشته استغفار کند»؛ از این رو لازم است محاسبه نفس را در طول سال داشته باشیم.

عضو جامعه مبلغین برتر کشور با اشاره  به مراقبات بعد از اعتکاف هم گفت: انس خود با مسجد را حفظ کنیم و سعی کنیم با مراقباتی که داریم این اندوخته و پشتوانه معنوی که در اعتکاف به دست آورده ایم را از دست ندهیم. حفظ دوستان شایسته‎ای که در ایام اعتکاف با آنان آشنا شده‎ایم. برای حفظ معنویتی که در این چند روز به دست آورده‎ایم، سعی کنیم نماز اول وقت را در مسجد بخوانیم و متناسب با ظرفیت ایمانی و عبادی خود برنامه‎ای عبادی برای خود تنظیم کنیم.

مهم‎ترین آسیب و تهدید برای دست آوردهای اعتکاف

حجت الاسلام شریفی صادقی مهم‎ترین آسیب و تهدید برای دست‎آوردهای اعتکاف را گناه و نافرمانی احکام الهی بیان کرد و گفت: این حال معنوی از شرکت در این محفل معنوی بدست آمده است؛ لذا برای تداوم آن و تبدیل آن به مقام، لازم است ارتباط خود را با مساجد و مجالس توسل به اهل بیت(ع)، حفظ کنیم./ص