به گزارش بابل نوین، کشاورزان نباید در عملیات خزانه‌گیری و بذرپاشی عجله کنند ، چرا که شرایط جوی و سرمای بیش از حد احتمالی در روزهای باقی مانده زمستان باعث خسارت به خزانه‌ها می‌شود.
وی افزود : به دلیل سرما ، خزانه گیری قبل از نیمه اول اسفند با خطر پذیری بالایی رو به رو است و تاکید کارشناسی بر این است که کشاورزان از پانزدهم اسفند اقدام به خزانه گیری کنند.
وی در عین حال تاکید کرد که کشاورزان در صورت انجام خزانه‌گیری حتما از پوشش‌های نایلونی برای حفظ خزانه و کنترل دما استفاده کنند.
نخستین مرحله از فرآیند تولید برنج ،خزانه گیری برنج است که با پوشش پلاستیکی و پس ازشخم زدن شالیزارها آغاز می شود.
در حالی که به صورت سنتی کشت و کار شالی در مازندران همواره از اواخر اسفند با شخم و شیار و خزانه گیری آغاز می شد ، در سال های اخیر به خاطر گسترش کشت دوم این کار به اوایل اسفند و حتی گاهی اواسط بهمن کشیده شده است.
کشت دوم به ۲ روش نشا مجدد و یا پرورش ساقه شالی که مازندرانی ها به آن ‘ دونوچ ‘ ( رتون ) می گویند در چهار سال اخیر سبب شد تا خزانه گیری برنج هر ساله تا ۲ هفته زودتر از سال قبل آغاز شود.
رئیس اداره برنج جهاد کشاورزی مازندران با بیان اینکه کشاورزان به منظور کشت دوم برنج ، زمان خزانه گیری کشت اول را امسال نیز حدود ۲۰ روز زودتر از سال قبل شروع کرده اند ، گفت : خزانه گیری زودهنگام برنج به شرایط آب وهوایی مناسب برای رشد بذر در خزانه بستگی دارد و باعث می شود رشد آن به صورت طبیعی و در زمان مقرر برای انتقال به زمبن اصلی آماده شود.
تا قبل از سال ۱۳۹۲به طور معمول خزانه گیری برنج از اوایل فروردین آغاز می شده است و بوته شالی از دهه سوم اردیبهشت به زمین اصلی برای نشاکاری منتقل می شد، اما این فرایند با هدف کشت مجدد و استفاده از روان آب های زمستانه سال به سال به جلوتر آمده است.
پارسال حدود ۳۵ هزار هکتار از زمین های شالیزاری مازندران دوباره نشا کاری و ۶۰ هزار هکتار نیز به روش پرورش ساقه شالی یا دونوچ کشت شد.
** شخم و شیار حدود ۳۵ درصد شالیزارها در ماه بهمن
رئیس اداره برنج جهاد کشاورزی مازندران با اشاره به اینکه تاکنون ۶۳ هزار هکتار از زمین های شالیزاری استان شخم و شیار زمستانی شد ، گفت : عملیات آب تخت هم در ۲۲ هزار هکتار با استفاده از هرز آب‌های موجود و بارندگی‌ها انجام شده است .
وی افزود : با توجه به وضعیت منابع آبی استان که زیاد مناسب نیست و ضرورت استفاده از هرز آب‌های زمستانی برای صرفه‌جویی و مدیریت مصرف آن ، توصیه ما به کشاورزان این است که کار شخم و شیار زمستانی را احتما انجام بدهند.
باقر نژاد با اظهار این که ۳۰ درصد از مصرف آب شالیزاری مربوط به شخم و شیار و آب تخت است ، گفت : انجام این کار با هرز آب های زمستانی سبب صرفه جوئی در مصرف ذخایر منابع آبی می شود.
وی افزود : انجام آب تخت اولیه با یخ آب زمستانی علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف آب ، در کنترل آفت هم نقش موثری دارد و در نتیجه هر چه عملیات اولیه شخم و شیار اراضی شالیزاری سریع‌تر انجام شود ،نتیجه مطلوب‌تری حاصل می‌شود.
این مسئول جهاد کشاورزی مازندران همچنین با بیان اینکه انهدام علف‌های هرز بویژه در داخل کانال‌های آبرسانی برای انتقال بهینه آب و آفات موثر است ، گفت : با توجه به اهیت نقش آببندان ها ، کشاورزان از امکانات موجود برای آبگیری آب‌بندان‌ها اقدام کنند.
هم اکنون ۸۰۰ قطعه آببندان با ظرفیت حدود ۳۷۰ میلیون متر مکعب در مازندران وجود دارد. بر اساس گزارش آب منطقه ای ،اکنون کمتر از ۴۰ درصد از ظرفیت آببندان ها ، آب ذخیره شده وجود دارد.
آببندان ها علاوه بر تامین آب زمین های کشاورزی ، برای پرورش ماهی هم مورد استفاده قرار می گیرند.
** کشاورزان زمین های خود را بیمه کنند
قربانژاد با تاکید بر اینکه اراضی شالیزاری تحت پوشش بیمه کشاورزی قرار می گیرند ، گفت: با توجه به آمار کاهش بارندگی و حجم کم آب پشت سدها و آببندان ها خطر خشکسالی جدی است به همین دلیل شالیکاران با انجام بیمه در صورت بروز خسارت می توانند غرامت دریافت کنند.
خزانه گیری زودهنگام در مازندران در حالی است که بانک نشاء در این استان با هدف تامین بوته شالی برای شالیکاران فعال است .
بر اساس گزارش های موجود ، استقبال کشاورزان برنجکار برای تهیه بوته شالی از بانک های نشاء به خاطر هزینه بالای تهیه و تولید کم شده است .
کشاورزان برای تهیه بوته شالی از بانک نشاء باید قرار داد امضا کنند ، موضوعی که احتمالا در کاهش استقبال کشاورزان بی اثر نبوده است .
نشاء برنج در بانک نشاء در فضای سربسته با استفاده از خاک و آبیاری قطره ای و در دمای مناسب رشد پیدا می کند و انجام نشاء آن فقط از طریق دستگاه نشاء کار میسر است.
مازندران ۲۳۰ هزار هکتار شالیزاری دارد که پارسال به خاطر کمبود آب ۲۱۳ هزار هکتار زیر کشت برنج رفت که حدود یک میلیون و ۵۰ هزار تن برنج سفید از این سطح برداشت شد.