به گزارش بابل نوین، حجت‌الاسلام و المسلمین حسن‌ پویا، معاون پژوهشی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) نمایندگی قم، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در پاسخ به این پرسش که امام موسی کاظم(ع) در زمان مقتدرترین خلیفه بنی‌عباس چه مشکلاتی داشته‌ و چگونه به انجام رسالت خود مبادت می‌ورزیدند؟‌گفت: ائمه معصومین با توجه به وظیفه‌ای که به عهده ایشان از جانب خداوند نهاده شده بود، حقیقتا توجهی به این که در چه موقعیتی هستند، آزادند، زندانند، در حصرند و یا محدودیت دارند و ندارند نداشتند، بلکه بیشتر به دنبال انجام رسالتی بودند که خداوند بر عهده ایشان نهاده بود.
پویا افزود: ائمه(ع) این رسالت را به هر نحوی که امکانش فراهم بود دنبال می‌کردند، حال گاهی و موقعیت باز و فراهم بوده مانند زمان امام باقر(ع) و صادق(ع) و یا اینکه در تنگنا بودند و فشار بیشتر بوده است و از طرف حکومت‌ها در محاصره بودند، در عین حال به هر نحوی که امکان داشته رسالت خود را با ارتباط‌های مخفی، سفارش به افراد مختلف و فرستادن افرادی در دستگاه حکومت انجام داده و شانه از زیر بار مسئولیت خالی نمی‌کردند.
وی تصریح کرد: امام موسی بن‌جعفر(ع) که بنا به نقل‌های مختلفی که آمده است، سال‌های طولانی در زندان بودند، ارتباط ایشان با شیعیان و علاقه‌مندان‌شان قطع نشد. نشان این مسئله روایاتی است که از ایشان روایت شده است و ارتباطی که با برخی افراد داشته‌اند و پاسخ به سوالاتی که گه گاه پیش می‌آمده است و ایشان پاسخ می‌دادند. ایشان به دنبال انجام رسالت خود به هر نحوی که بوده است، بود‌ه‌اند.
معاون پژوهشی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) نمایندگی قم افزود: اگر به مجامع روایی نظیر تحف العقول که از همه معصومین روایت دارد یا مسندهایی که از ائمه باقی مانده و نوشته شد‌ه‌ است رجوع کنید، می‌بنیید که نقش برجسته برای امام موسی بن‌جعفر(ع) در زمینه قرآن وجود دارد و به طور مشخص می‌توان در زمینه های دیگر هم حجم روایت موجود را قابل ملاحظه یافت.
وی ادامه داد: روایات فراوانی به ویژه در زمینه‌های اخلاقی و تربیتی نقل شده است و اسم و لقب امام بر همین اساس است که حضرت خشم خود را فرو می‌بردند و با برخوردهایی که از طرف حکومت انجام می‌شد و کسانی را برای تعرض به سوی حضرت می‌فرستادند، ایشان با رفتار اخلاقی می‌گذشتند و عفو می‌کردند.
پویا تصریح کرد: رفتار امامان ما در همه زمان‌ها الگوی خوبی برای ماست. چه به افراد عادی و چه کسانی که مسئولیتی دارند. رفتارهای ایشان بسیار سازنده بوده است. برای مثال امام موسی بن‌جعفر(ع) به عنوان یک امام و رهبر، شیعیان و مسمانان را مورد توجه داشتند و زیر ذره بین حکومت هم بودند، می‌بینیم که امام نه تنها در قبال توهین اهانت و گفت‌وگوهای تند به خشم نمی‌آید که بسیار با آرامی و آرامش و تسلط الهی که در اختیار ایشان است، نه تنها خشمگین نمی‌شدند که بسیار با ملاطفت و تاثیرگذار رفتار می‌کنند که افراد برمی‌گشتند و شیعه و طرفدار امام می‌شوند.
وی افزود: از باب نمونه روزی حضرت در مزرعه خود بودند که شخصی می‌آید و شروع به توهین و اهانت می‌کند که حضرت به حرف‌های او گوش می‌دهند و پس از مدتی که فرد سکوت می‌کند و تخلیه می‌شود، امام آرام می فرماید فکر می‌کنی این زمینی چه قدر می‌ارزد و فرد می‌گوید ۳۰۰ درهم و بعد اما می‌گویند من این زمین را به تو می‌بخشم. این رفتار فقط گذشتن از حق شخصی نیست، بلکه عفو و بخشش را هم به دنبال دارد. مریدان را به این رفتار جلب می‌کنند و این نشان می‌دهد که ما باید در رفتار‌های اجتماعی تجدید نظر کنیم و در مواقعی که احساس می‌کنیم باید خشن باشیم، خشم خود را فرو ببریم. برخی اوقات کسانی که مسئولیت دارند، در مقابل فردی که سخن درشت می‌گوید باید خشم خود را فرو ببرند.
مرز کظم غیظ
پویا در پاسخ به این پرسش که مرزهای کظم غیظ امام کجاست‌؟ گفت: گاهی حکومت جور برخوردی با شخصی می‌کند و گاهی افراد با شخصیتی برخورد می‌کنند، گاهی که حکومت ستمی و جوری با اشخاصی برخورد می‌کند، تا جایی که انسان می‌تواند، با او برخورد می‌کند و در جایی که باید زندان برود زندان می‌رود و این‌جا ارتباط‌های الهی مطرح می‌شود.
وی افزود: ائمه به معنای واقعی کلمه از همه فرصت‌ها برای عبادت و مناجات با خداوند استفاده می‌کردند، در خصوص امام سجاد(ع) و دیگر ائمه نقل شده است که ساعاتی را به عنوان خلوت با خداوند داشتند و در هر موقعیتی بودند این ساعات را حفظ می‌کردند. وقتی امام(ع) را در حبس قرار می‌دهند، امام رو به سوی خدا می‌کنند و شکر می‌کنند که الحمدلله خلوت و محلی برای انسان برای تو پیدا کرده‌ام، این هم حمد خداوند است و هم شکرگذاری است و نشانه‌ای است برای انسان که ای انسان در هر موقعیتی باشی ارتباط خود را با خدا حفظ کن.
پویا در پایان گفت: یک وقت است که افراد و شخصی بر اساس تبلیغات سوء و عدم شناخت، برخوردهایی با امام داشتند که اینجا امام از حق شخصی خود می‌گذرند و بخشش می‌کنند، اما جایی که حکومت جور به ستم می‌پردازد، هرگز جای عفو و بخشش نیست، اینجا شخص مطرح نیست و امام به عنوان رهبر یک جامعه در مقابل حکومت جوری که ستم می‌کند، قرار دارد. اینجا گذشت و بخشش مطرح نیست و این مسئله شخصی نیست، بلکه مسئله‌ای شخصیتی و الهی است که امام خود را موظف به دفاع از حق می‌داند./ص