به گزارش بابل نوین، حوزه ادبیات کارکردی خاص در روابط و رشد فضای اجتماعی در هر جامعه‌ای دارد، جنگ و مقاومت در جهان آنچنان با فرهنگ ملت‌ها گره خورده که بخش جدایی‌ناپذیر جامعه بشری در زندگی روزمره را به خود اختصاص داده است.

در ایران سرزمین معجزه‌های ادبی سالیان سال است که شاعران و نویسندگان در حوزه‌های دفاع از سرزمین اجدادی خود داستان‌ها سر داده‌اند وشعرها سرودند.

ادبیات مقاومت در ایران بعد از انقلاب اسلامی همچنان یکی از پرمایه‌ترین حوز‌های ادبی برای نویسندگان داستان است که از درون تحولات و اتفاقات پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و حضور فرزندان ایران در دفاع از حریم اسلام در آنسوی مرزها هر روز جلوه ای تازه به غیرت و مردانگی در این مرز و بوم می‌بخشد.

به مناسبت هفته دفاع مقدس به سراغ ابراهیم باقری حمیدآبادی یکی از نویسندگان پرکار حوزه دفاع مقدس مازندران در بخش داستان و تاریخ نگاری شفاهی جنگ رفتیم که در زیر آن را مرور می کنیم.

– جناب باقری خودتان را برای خوانندگان بلاغ معرفی کنید؟

با سلام به خوانندگان سایت خبری بلاغ، بنده ابراهیم باقری متولد ۱۳۵۴ در روستای حمیدآباد ساری هستم.

– جناب باقری بیشتر از خودتان بفرمائید؟

بنده از اواخر سال سال ۸۳ بصورت حرفه ای به حوزه ادبیات روی آوردم و با توجه به اینکه در دوران راهنمایی برای تنهایی های خود مطالبی را می نوشتم بعد از سال ۸۱ که مصادف شد با ازدواج حقیر، دست به کارهای مختلفی برای کسب روزی حلال زدم که در نهایت با توجه به علاقه و استعداد در زمینه ادبیات در این مسیر قرار گرفتم و با حضور در عرصه های شعر و داستان علی الخصوص دفاع مقدس مسیر جدیدی در زندگی ام پدیدار شد.

– شما با ۲۴ اثر چاپی مکتوب از فعال‌ترین نویسندگان مازندران در دهه اخیر به حساب می آیید از آثار و گرایش ادبی تان برایمان بگوئید؟

مجموعه آثار چاپی که از بنده در بازار کتاب موجود است و تعدد آثار چاپی ام در حوزه دفاع مقدس حدود ۱۵ اثر نشان می دهد بیشتر به حوزه ادبیات مقاومت و پایداری علاقه مندم و خودم نیز بیشتر از کارکردن در این حوزه لذت می برم چون احساس می کنم همچنان به شهدا بدهکاریم و ناگفته های جنگ فراوان است.

جناب باقری بفرمائید بهترین اثر چاپی از دیدگاه خودتان که از نوشتن آن لذت برده اید کدام است و چرا؟

من با همه آثارم و شخصیت های داستان ها و وقایع زندگی می کنم و لحظاتی را با آنها سپری می کنم که حاضر نیستم باهیچ چیز عوض کنم و در این مجموعه آثار چاپ شده خودم از کتاب آدم های هزار سال بعد که به سفارش کنگره سرداران و ده هزار شهید استان مازندران به رشته تحریر در آوردم لذت می برم، این کتاب مجموعه داستان هایی با الهام از زندگی شهدای شمال پل تجن ساری است پنج جایزه نیز در جشنواره های مختلف از آن خود کرده است، البته نمی توانم از کتاب اهل خمول که داستان شهدای گمنام مازندران است هم در اینجا یادی نکنم که جایزه کتاب سال دفاع مقدس را برده است، این کتاب نیز برایم ارزش خاصی دارد.

– شما از پرکارترین نویسندگان حاضر در جشنواره های ادبی هستید از بهترین جایزه ای که در جشنواره های مختلف کشور کسب کردید بفرمائید؟

به شخصه از جایزه جشنواره ادب هدایت که ویژه امام هادی(ع) بود خاطره خوشی دارم و جایزه سه میلیون تومانی آن نیز برایم ارزشمند و گره‌گشا بود.

– وضعیت ادبیات مقاومت را در مازندران چگونه می بینید؟

نویسندگان مازندرانی کارکرد خوبی در حوزه ادبیات مقاومت و جنگ دارند که تعدد آثار چاپی در یک دهه گذشته و کیفیت آن نشان می‌دهد توان خاصی در این زمینه دارند و نسبت به سایر نقاط کشور از ظرفیت بیشتری برخوردار هستند اما کم‌توجهی و با دست خالی در این عرصه حضور پیدا کردن ‌آسیب‌های زیادی به نویسندگان زده است چون آنها نیز درگیر برطرف کردن مایحتاج اولیه زندگی شده اند و این مسئله تولید آثار کیفی را به خطر انداخته است.

– جناب باقری لطفا برخی از آثار فاخر تولید شده در حوزه دفاع مقدس توسط نویسندگان مازندرانی را نام ببرید؟

آثار فاخر زیادی داریم ولی از جمله کتاب‌هایی که توجه بنده را به خود جلب کرد کتاب “باران‌های هفت‌تپه” نوشته برادران حسن و حسین شیردل، کتاب”زمین ناله می کند”، کتاب “انگشت باد” نوشته ایرج فلاح و کتاب “سلحشور چهل و یکم”نوشته ایرج فلاح و مسعود آب‌آذری که روایت جدیدی در پازل‌بندی خاطره است، کتاب “همه حرف‌ها را نمی‌شود نوشت” کیومرث باغستانی که ابتکار جدیدی در نوشتن نامه های مستند شهدا با رویکرد عاشقانه است که شاید از معدود کتاب های تولیدی در کشور با این نگاه باشد و از همین نویسنده می توان به کتاب های” جنگ و درنگ” و عیار هشت اشاره کرد که با نگاه نقادانه به حوزه دفاع مقدس و حوزه شعر کودک جنگ نگریسته است که این کتاب آخر آماده چاپ است ولی هنوز متولی برای انتشار آن پیدا نشده است و جای تاسف دارد، البته نباید از کتاب ” هم قد یک نوزاد” نویسنده جوان استان علی سروی هم به راحتی عبور کرد چون کتاب متفاوتی از مجموعه داستانک‌ها با رویکرد دفاع مقدس است که هنوز در ایران مانند آن در این قالب داستانی چاپ نشده است.

– آینده ادبیات دفاع مقدس خاصه حوزه داستان را در مازندران چگونه می بینید؟

من در سوالات قبلی بصورت گذرا به این موضوع اشاره کردم اما صادقانه بگویم با وضعیت فعلی خیلی به آینده امیدوار نیستم چون می بینم چگونه نویسندگان خوب مازندرانی با دست خالی و انرژی که هر روز بیشتر از گذشته تحلیل می رود به سمت کم کاری پیش می روند چون درگیر روزی زندگی شدند و عدم توجه سازمان ها و نهادها نیز بر این موضوع تاثیر بیشتری گذاشته است تا جایی که حتی سفارشی نویسی هم برای دستگاه های مسئول کمتر شده و اندک آثار تولیدی برای یک یا دو نهاد و یا بخش خصوصی همچنان وجود دارد که این مسئله برای نویسندگان ما معضل شده و باید توجه کنیم که حوزه نویسندگی یکی از دغدغه های مقام معظم رهبری است که امروز در دستان این جوانان و سربازان عرصه فرهنگی به رشته تحریر در می آید پس باید بیشتر از آنها حمایت کنیم تا با تولید آثار فاخر مدیون آیندگان نباشیم.

– بنظر شما مسئولان و دستگاه‌های فرهنگی چه وظیفه ای در این مسیر دارند؟

و من در تعجب هستم با توجه به بیانات مقام معظم رهبری که اینقدر به حوزه های شعر و داستان دفاع مقدس و دیگر حوزه های هنری دقت نظر دارند باز برخی ادارات و سازمان های مسئول کم توجهی می کنند، باید بگویم همه به شهدا بدهکاریم و نسبت به دفاع مقدس و بازخوردهای اجتماعی آن به عنوان یک فرهنگ غنی بر گرفته از غیرت ایرانی مسئولیم پس مسئولان بیشتر به سمت نویسندگان و متخصصین حوزه تاریخ شفاهی دفاع مقدس رجوع کنند.

– از وضعیت چاپ و نشر در حوزه ادبیات مقاومت و هزینه های مربوط به آن بگوئید؟

فعلا در مازندران به سوی رکود پیش می رود و اوضاع مناسب نیست، تولید آثار به دلیل عدم حمایت کم شده و مسائلی مانند هزینه های چاپ و حق تالیف با تفاوت فاحشی که مسئولان بین نویسندگان ما و نویسندگان پایتخت می گذارند موجب دل آزردگی و کم شدن تولید اثر با کیفیت شده است در حالی که رجوع به آثار همین نویسندگان برجسته استان و دریافت جوایز متعدد ادبی نشان می دهد حتی در برخی موارد بهتر از نویسندگان پایتخت نشین می نویسند اما همچنان محروم هستند، باید یک نکته را متذکر شوم بهترین و بیشترین آثار تولیدی در زمانی بود که کنگره سرداران شهید مازندران واقعا به این عرصه ورود کرده بود و امروز جای خالی آن احساس می شود.

– وضعیت نویسندگان جوان و نوجوان استان را در این زمینه چگونه ارزیابی می کنید؟

رشد کمی در این زمینه داریم اما برای رشد کیفی باید تلاش بیشتری صورت پذیرد و با برگزاری دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های تخصصی و حتی سفارش دادن آثار به نویسندگان جوان و اعتماد به آن ها فضای مناسبی برای رشد بیشتر ایجاد کنیم تا در ذهن نوجوان حضور در عرصه نویسندگی دفاع مقدس به عنوان دغدغه و ضرورت تبیین شود، امروز نبود جشنواره در استان در این زمینه هم برای خود آسیبی شده که تنها بسیج هنرمندان مازندران در این زمینه فعال است اما به تنهایی با مشکلات مختلف مالی علی رغم وجود نویسندگان برجسته در آن نمی توانداین بار عظیم را به سرمنزل مقصود برساند.

– به نظر شما راه کارهای عملی پیشرفت در حوزه ادبیات دفاع مقدس در مازندران چیست؟

پرهیز از موازی کاری در بین ادارات و نهادهای مسئول، نظم دادن سرمایه های مالی و انسانی، ایجاد جشنواره های تجمیعی و متمرکز همراه با کارگاه های آموزشی و حمایت از آثار چاپی منتشر شده در این حوزه حتما و بلاشک می تواند دغدغه های پیشرفت در این مسیر را کم کند.

– از کارکردهای ادبیات دفاع مقدس در زندگی امروزی بفرمائید؟

اگر بسیاری از آثار چاپی و داستانهای تولیدی دفاع مقدس را بررسی کنیم به این حقیقت دست خواهیم یافت که ایثار، خودباوری، سیاست زدگی، مسایل اقتصادی، حتی تبعیض نژادی و انتقادات به برخی مدیران حکومتی که امروز در جامعه ما وجود دارد در سیره شهدا و ماهیت فرهنگی جنگ وجود دارد و درس‌های خوبی را می‌توان از آن گرفت که چراغ راه زندگی باشد، البته باید به نویسندگان این حوزه متذکر شوم لزوما نوشتن در باب جنگ فقط در دفاع‌مقدس تجلی پیدا نمی‌کند، استفاده از نمادها و خصوصیات موجود در فرهنگ دفاع‌مقدس باید با مسائل روز جامعه گره بخورد تا کارکرد آثار تولیدی و رسالت واقعی نویسنده در آن بارز شود.

– به نظر شما کارکرد ادبیات دقاع مقدس در زمینه جنگ نرم چیست؟

بنده مقام معظم رهبری را به واقع دیدبان بصیر انقلاب اسلامی می دانم و به بنده حقیر بارها و بارها اثبات شده است که ایشان هیچ حرفی را بدون حکمت نزده اند و امروز شاهدیم در مورد جنگ نرم که سالهاست به آن اشاره کرده اند چه وقایعی در جامعه در حال رخ دادن است، بدون تعارف بگویم تطابق جنگ سخت دیروز و جنگ نرم امروز از سوی نویسندگان متعهد در حوزه ادبیات دفاع مقدس گره گشای بسیاری از مشکلات جامعه است چون قائل به این موضوع هستم که مشکلات از تفکرات افراد است که پدید می آید و دقیقا همین موضوع است که بنده بارها به نویسندگان جوان در کلاس های آموزشی و کارگاه ها می گویم باید اطلاعات خود را از دفاع مقدس بالا ببرند تا بتوانند تحلیل درستی از وقایع روز داشته باشند چون معتقدم دفاع از مرز و بوم و فرهنگ اسلامی همچنان ادامه دارد. تاکید می‌کنم فشنگ جنگ برای نویسنده قلم اوست و شلیک این فشنگ توزیع افکار درست در بین مردم و با ترجمه آثار تولیدی حتی در بین ملل مختلف می‌تواند در نشر فرهنگ اسلامی به سایر کشورها مفید باشد.

– برگردیم به خودتان، بفرمائید بهترین لحظات شما چه لحظاتی است؟

صادقانه بگویم بهترین لحظاتم زمانی است که داستان برای شهدا نوشتم چون با آنها زندگی کردم ، خندیدم و گریستم، لحظاتی که آثارم چاپ می‌شد و به دست مخاطب و خانواده‌های شهدا میرسید و رضایت در چهره آنها می‌دیدم از صحنه‌های خوش آیند زندگی من است.

و کلام آخر: واقعا معتقدم شهدا “عند ربهم یرزقون” هستند و امیدوارم روزی بنده و همه نویسندگان متعهد هیچ وقت از سفره پر برکت شهدا قطع نشود.