حجت الاسلام عباس پورکریم (کارشناس فرهنگی مذهبی)

همبستگی و وحدت موضوعی است که همه ادیان ومذاهب جوامع مختلف به آان اذعان دارند ونسبت به عواقب خلاف وحدت یعنی تفرقه هشدار داده‌اند اما درطول تاریخ بودند کسانی که با نفاقشان خوراک برای دشمنان تهیه کرده وبه ‌‌آنان فرصت جولان داده‌اند ودر برهه‌های زمانی مختلف ایجاد شکاف در امّت اسلامی کردند.

اگربه وحدت بیش ازاین پرداخته نشود ومبانی وچهارچوب اتّکای آن ترسیم نشود امّت اسلامی قطعا ازحرکت ایستاده ودچاریک پارادوکس شدید در عقاید اسلامی خواهد شد.

باتوجّه به اهمّیت ذکرشده وفرمایش مقام معظم رهبری الامام خامنه ای مّد ظله العالی که دربیانات گوناگون خود به آن تصریح داشتند وفرمودند: به اشتراکات بپردازید. ماهم دراین مجال کوتاه به چند اشتراک بین ادیان ومذاهب واهمیت آن خواهیم پرداخت.

رسول خدا (ص) درخطبه حجّه الوداع فرمودند:

ای مردم پروردگارتان یکی است پدرتان هم یکی است همه شما ازآدمید وآدم ازخاک است، گرامی ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست، عرب را برعجم برتری نیست مگر تقوا.

وهمینطور امام باقرعلیه السلام می‌فرمایند : “یامعشرالمومنین تالفوا وتعاطفوا ”

” هان ای گروه مومنان مأنوس ومتحّد باشید وبه همدیگر مهربانی کنید.”

همه ادیان به داشتن خدایی یکتا ویگانه قائلیم همه ما موحّدیم همه ماخدایی مهربان داریم که ازخشونت وظلم بی زار است وازآن ما را نهی وما را امر به کمک کردن به مظلوم می‌نماید.

” إِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوالَ‏ الْیَتامى‏ ظُلْماً إِنَّما یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَیَصْلَوْنَ سَعِیراً ” ( نساء: ۱۰)

” آنانکه اموال یتیمان را به ظلم‏ می‌خورند فقط در شکمشان آتش می‌خورند و حتما وارد آتش می‌شوند.”

یعنی ظلم درمحور رحمانیت خداوند متعال جای ندارد وباطل است دراین آیه شاهد مثالمان ابتدا مذموم بودن ظلم وعواقب آن است ودیگری اینکه خداوند نمی‌فرماید یتیمان مسلمان صرفا فقط ازاین موضوع برخوردار ودارای اهمیت هستند. پس غیرمسلمان راهم شامل می‌ شود به‌عبارتی ظلم به غیر مسلمان هم مذموم وعقاب دارد (یعنی خداوند نژادپرست نیست پس ماهم نباید باشیم.)

تنها همین اشتراک می‌تواند دلیل محکمی برای وحدت تمام ادیان برای مقابله با ظلم وایستادگی دربرابر ‌آن باشد که نه تنها آایات وروایات به آن اشاره دارند که عقل سلیم هم به آن حکم می‌کند.

وحدتی که قلب‌ها را نزدیک می‌کند تا زمینه‌ای برای اصلاح هرچه بیشتر اندیشه‌ها باشد نیکوکاری و رسیدگی به امور مسلمانان حتی غیر مسلمانان نگاه‌‌‌‌ها را وسعت می‌بخشد و امّت اسلامی را به اُفق‌های بلندتری معطوف ومتمرکز خواهد کرد.

اما دیگر اشتراکات ما ابتدا درغیرمسلمانان پیامبران الهی می‌باشند درادیان دیگر که از لحاظ کمّیت در جمعّیت زمین ازعّده‌ی بیشتری برخورداراند مسیحیان و یهودیان می‌باشند که ما آنان را اهل کتاب ودارای شریعت می‌ نامیم وبرای ما مسلمانان ازتوجّه بیشتری نسبت به دیگران برخوردارند.

چرا که حضرت مسیح (ع) ومو سی(ع) را ما پیامبر خدا می‌دانیم با این تفاوت که با آمدن پیامبر خاتم حضرت محمد (ص) پروسه شریعت کامل وهمه افراد باید به آن رجوع کنند.

حال با این اوصاف پیروان این بزرگواران هم برای ما قابل احترام‌اند وباید با آنان هم ازاین جهت وحدت و روابط حسنه تاحّد ممکن داشه باشیم که شاهد این گفته درقرآان هم آمده می‌فرماید:

“به ابراهیم، موسی وعیسی هم سفارش کردیم که دین خدارا برپا دارید وهرگزاختلاف وتفرقه دردین نکنید. ” (شورا ۱۳)

اما نکته ای که از اهمیت زیادی برخورداراست مذاهب درون اسلام است، شیعه وسنی که از دیرباز دشمنان با حیله‌های مختلف این دومذهب را به دعوا انداخته تا جایی که درطول تاریخ به خون هم تشنه شده بودند، البته این مخصوص گروه‌هایی افراطی بوده که بیشتر وهابیت درآن دخالت داشته است.

شیعه وسنی برادران دینی می‌باشند چرا که خدایشان یکی است وپیامبرشان هم یکی است خوب بدیهی است در یک موضوع یا موضوعاتی اختلاف نظراتی وجود داشته باشد اما باید به این امر توجّه داشت که اهل فن علمای شیعه وسنی باید باهم به مباحثه وتبادل نظربپردازند نه کسانی که از امور تخصصیی چون رجال، درایه، اصول فقه، تفسیر وغیره آگاهی ندارند از روی تعّصب به جانب‌داری بپا می‌‌خیزند.

ما پیامبری داریم که فرمود: ” بعثت لاتمم مکارم الاخلاق”

” من برای تمام کردن ورسیدن به مکارم اخلاق مبعوث شدم”

اوبرای اخلاق آمده پس ازاخلاق به دور است که دربینمان تفرقه ونزاع باشد چرا که ذات اقدس اله هم می‌ فرماید: واعتصموا بحبل الله جمیعا ولا تفرقوا …(ال عمران ۱۰۳)

وجملگی رشته دین را چنگ زده به راه‌های متفرق نروید …

ازاخلاق هم که بگذریم باید بدانیم که پای بود و نبود اسلام درمیان است دشمنان اسلام با ایجاد تفرقه، ضعیف کردن وجدا بودنمان استفاده کرده، به ما آسیب وارد می‌کنند . درکشورما ایران عزیز بیشترین اقلیت مذهبی بعد ازشیعه برادران اهل سنّتمان را درخود دارد یکی از علت‌های سقوط برخی حکومت‌ها درنظرنگرفتن اعتقادات افراد تحت حکومت است که باید مورد توجّه قرارگیرد.

امّا از زمینه‌های ایجاد وحدت می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• توجّه همه آحاد مردم واحترام به عقاید دیگران وشیوه پیامبر را درپیش گرفتن که همان اخلاق حسنه است که درسایه‌اش می‌شود جامعه را در یک ثبات اخلاقی وآارامش روانی یافت.
• اطاعت از رهبری: این مورد بسیار مهم است کسانی که ملزم به مطیع بودن از رهبری هستند باید حتما در تمام موارد مطیع باشند چرا که بعضی اعمال وگفتارما باعث تفرقه دربین مذاهب می‌شود لذا باید دراین امورهم اطاعتمان محرز شود تا آسیبی به کشور نرسد.

شاید بعضی هم بگویند ما ایشان را قبول نداریم بگذارید بامثالی بیان کنم :

البته درنظرما بهترازایشان کسی برای ولایت فقیه ورهبریت این نظام وجودندارد، اما کسانی که ایشان راقبول ندارند به این مثال توجه کنند تصّورکنید یک ناخدایی که نابلد است سکان کشتی دردست اوست وتنها ناخدای کشتی اومی‌باشد حال آیا سکان را ازاو می‌‌گیرید؟!

اگرچنین کنید که پایان بدی درانتظارتان است ولی اگربگذارید کارش را بکند وبا آن معلوماتی که ما همانم نداریم پیش ببرد اگربه مقصد نرساندمان لااقل به ساحل که می‌رساند.

تمام مذاهب درون یک کشور با هرعقیده ای اگروحدت خود را حفظ کنند و به قانون آن کشور متعهد باشند، حتما مقصدشان راخواهند یافت.