در این سوره، خداوند به نشانه هایی که نشانگر وحدانیت او و تدبیرش در اداره عالم است می پردازد و از آیه ۲۰ تا ۲۵ و با تعبیر “مِن آیاته” به چند نمونه اشاره کرده است؛ از جمله همین آیه مورد نظر که به رابطه تسکین دهنده زن و شوهر اشاره می کند.
آنچه از این آیه برداشت می شود این است که خلقت، ازدواج و قراردادن مودت و مهربانی میان زن و شوهر از آیات و نشانه های خداست. اما در این آیه شریفه، نفرموده است زنان برای آسایش مردان هستند. بلکه:
اولاً: سخن از آرامش است نه آسایش.
ثانیا: عبارت “جعل بینکم” نشان می دهد که این آرامش بین هر کدام از زن و شوهر بطور مساوی در جریان است، یعنی زن با شوهر احساس آرامش می کند و شوهر با زن. و بین آن دو رحمت و مودتی بوجود می آید که زاییده این آرامش است.

علامه طباطبایی در توضیح این مطلب معتقد است: «هر یک از زن و مرد فی نفسه ناقص و محتاج به طرف دیگر است و از مجموع آن دو، واحدی تام و تمام درست می‌ شود و به خاطر همین نقص و احتیاج است که هر یک به سوی دیگری حرکت می کند و چون بدان رسید آرام می‌شود. چون هر ناقصی مشتاق کمال است و هر محتاجی مایل به رفع نیاز و فقر خویش است و این حالت همان شهوتی است که در هر یک از این دو طرف به ودیعت نهاده شده است.»
نتیجه تدبیر الهی در این آیه این گونه تبلور می کند که “میان شما دوستی و رحمت نهاده” یعنی این فرایند زناشویی به دوستی و محبت و کمک به یکدیگر می انجامد. پس چه در اصل این پیوند و چه در نتیجه حاصل از آن، مرد اصالتی ندارد و زن اسیر و بازیچه قرار داده نشده است. بخشی از توجه اسلام به این موضوع را می توانیم از طریق نگریستن به قانون ازدواج در اسلام مشاهده کنیم. از سویی این وظیفه مرد تعریف شده که عرض حاجت کند و به خواستگاری رود؛ اما در مقابل این زن است که باید ابتدا صیغه را جاری کند و بگوید خود را به ازدواج تو درآوردم و مرد پاسخ دهد: “پذیرفتم”. به این ترتیب از ابتدا تا انتها، هر دو اصل هستند و هیچ کدام مفعول مطلق نیست.[۱]

پی نوشت:
۱٫ ترجمه تفسیر المیزان، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۷۴، ج‏۱۶، ص: ۲۴۹

/ز

انوار طاها