از دو دهه قبل، همواره ذهنم مشغول این نکته اساسی بود که با همه زمینه‌ها، بسترها و توانمندی‌های موجود منطقه‌ای و بومی در استان‌های مختلف کشور، چرا راه رشد و توسعه‌یابی بومی و منطقه‌ای متناسب با مزیت‌های منطقه‌ای، جغرافیای اقتصاد و فرهنگ بومی بسته و یا کند است؟
آیا با چنین روشی اداره کشور از حیث ساختاری و سیستمی می‌توانیم به حد نصاب رشد جهانی یا منطقه‌ای(خاورمیانه) دست پیدا کنیم؟
می‌دانیم و آمارهای ثبت شده موجود به ما می‌گوید که رشد و توسعه کشور ایران در سال‌های ۵۰ تا ۵۵ با ۱۲ درصد وضعیت مطلوبی بوده است.
یعنی یکی از بهترین دوره‌های رشدهای اقتصادی ممکن که بعد از آن تکرار نشده است.
از میان عوامل و موانع مهم موجود در جلوگیری از توسعه کشور در کنار عوامل گوناگون به فهم من دو نکته اساسی برجسته‌تر است که ذیلا به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
۱ – تغییر سیاست حکومت مرکزی: تا قبل از ظهور و استقرار نظام پهلوی در کشور و تا پایان دوره قاجار، سوای آن که اساسا نظام بودجه‌ریزی در کشور وجود نداشته اما مرسوم آن بود که هزینه‌ها و مخارج دولت مرکزی بر عهده ایالات و ولایات بود.
یعنی باج و خراجی که حکام ایالات و ولایات به دولت مرکزی و خزانه می‌پرداختند عملا موجب اداره حکومت مرکزی می‌شد.
از زمان پهلوی اول، به دنبال اصلاح و یا ایجاد نظام جدید اداری در کشور نظام بودجه‌ریزی هم با تاسیس وزارت اقتصاد و دارایی و سازمان برنامه بودجه کاملا تغییر یافت.
بدین صورت دولت مرکزی با تصویب اعتبار سالانه نسبت به تخصیص بودجه برای استان‌های کشور اقدام کرد و به این ترتیب(گذشته از محاسن یا معایب این کار) عملا استان‌های کشور چشم به بخشش دولت مرکزی دوختند و از مزایای داخلی خود قافل ماندند.
۲- عدم توجه به تجربه کشورهای توسعه یافته:
بدون شک نظام فدرالی موجود در کشورهای مختلف اروپایی و مشابه آن(با عناوینی دیگر) در آمریکا و … از تجربه‌های آزموده شده در این نوع کشورهااست.
نظام فدرالی سوای برخی تفکرات موجود که ممکن است مباحثی انحرافی را به اذهان متبادر سازد یکی از نخستین مزیت‌هایش، شکوفا شدن استعدادهای درونی مناطق مختلف کشور آمریکا در ایالات آن، در اروپا فدرال‌های آن و در ایران استان‌های آن است.
به نظرمی‌رسد چنانچه این روش برای اداره کشور مفید و پاسخگو نبوده باشد کشورهای توسعه یافته بدان اهتمام نمی‌ورزیدند.
از سالیان پیش در فکر آن بوده‌ایم که بایستی نسبت به شناسایی مزیت‌های درونی مناطق مختلف کشور، بسترهای رشد و توسعه بومی، اقتصادی نمودن این بسترها و زمینه‌ها، اعطاء اختیارات تام و تمام در کلیه امور به استان‌ها(بجز در برخی موارد خاص مانند امور نظامی و دفاعی و …) اهتمام به ایجاد رقابت‌های مثبت بین استان‌های مختلف کشور با تکیه بر استعدادهای بومی، خاص و برجسته کردن آن استعدادها و… اقدام کرد .
این اندیشه در انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ به عنوان فدرال اقتصادی از سوی دکتر محسن رضایی نیز مطرح شد.
امروز بازگشت به این تاکید امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است تا استان‌ها و مناطق کشور با بکارگیری ظرفیت و قابلیت‌های متنوع در جغرافیای مزیتی خود نسبت به تحقق منشور اقتصاد مقاومتی، اهتمام ویژه بورزند.
این راه علاوه بر آنکه راه تحقق‌بخشی از اقتصاد مقاومتی را هموار می‌سازد، بلکه این توان و امکان را به استان‌های کشور می‌دهد تا:
الف) استعدادهای درونی خود را شناخته، باور کرده و نسبت به شکوفاسازی آن‌ها اقدام کنند.
ب) وابستگی به بودجه دولت مرکزی را که گاهی هست، گاهی کم هست و گاهی هم نیست رها نمایند و به خود متکی گردند.
ج) دولت مرکزی را یاری دهند تا نسبت به تخصیص اعتبارات لازم و ضروری برای مناطق غیر برخوردار، محروم و یا در جهت حوادث و بلایای غیر‌مترقبه، اقدام و در رفع محرومیت‌های کشور فعالانه‌تر ظاهر شود.
د) استان‌ها حتی نسبت به تامیین بخشی از نیارهای دولت مرکزی و سر ریز نمودن مازاد درآمد پیشبینی شده برای تقویت آن اقدام کنند.