به گزارش بابل نوین، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی هر ساله و در آستانه سالگرد شهادت سید شهدای اهل قلم؛ شهید سید مرتضی آوینی، اقدام به برگزاری «هفته هنر انقلاب اسلامی» می‌کند که شامل برگزاری مجموعه برنامه‌های فرهنگی و هنری در قالب و رشته‌های مختلف است.

یکی از ویژه‌برنامه‌های این هفته، معرفی چهره سال هنر انقلاب اسلامی است که از میان کاندیدای معرفی شده در رشته‌های مختلف با بررسی و تشخیص هیئت ارزیاب و کارشناسی صورت می‌گیرد و فردی هنرمند فعال در هر یک از زمینه‌های هنری با توجه به معیارها و شاخص‌هایی البته نامشخص به عنوان چهره سال هنر انقلاب اسلامی، معرفی می‌شود.

در مورد این اقدام حوزه هنری و اینکه تا چه اندازه انتخاب چهره سال هنر انقلاب اسلامی، روند اصولی و کارشناسی را در پیش گرفته است با مجید امرایی، کارگردان تئاتر و کارشناس و منتقد هنری، گفت‌و‌گویی ترتیب داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

ـ انتخاب هنرمندی شاخص از میان فعالان رشته‌های مختلف هنری را به عنوان چهره سال هنر انقلاب اسلامی تا چه اندازه پُراهمیت می‌دانید؟

نفس این اقدام بسیار محترم و قابل تحسین است، به هر حال فردی که به عنوان چهره سال هنر انقلاب اسلامی معرفی و از او تجلیل می‌شود به عنوان یک شاخص و معیار، الگوی نسل جوان هنرمند قرار می‌گیرد و این امر خود به ایجاد انگیزه لازم در میان سایر هنرمندان به منظور اهتمام بیشتر در قبال پرداختن به هنر متعهد و انقلابی منجر می‌شود. با این وجود باید گفت که ساز و کار این ارزیابی و معرفی چهره سال انقلاب اسلامی چندان به صلاح و کارشناسی شده نیست و باید در آن اصلاحاتی به انجام برسد.

ـ اعتقاد دارید که روند ارزیابی و معرفی چهره سال هنر انقلاب اسلامی کارشناسی شده نیست، دلیل آن را ذکر می‌کنید؟

این پرسش را من از متولیان این برنامه دارم و آن اینکه مگر می‌شود از میان کاندیداهای همه رشته‌ها و بررسی نوع و میزان فعالیت آنها و اثرگذاری که در زمینه هنر انقلابی و ارزشی داشتند به تنها یک اسم رسید؟ مگر مجال فعالیت و بستر ایجاد شده برای تمامی هنرها به یک اندازه در طول سال ایجاد می‌شود که حال خواسته باشیم از میان همه آنها به یک تک چهره برسیم؟ قطعاً اینگونه نیست و ممکن است محبوبیت عام در مورد یکی از رشته‌های هنری بیشتر از سایرین باشد که این امر منجر به این می‌شود که هم هنرمند خالق و هم اثری که او آن را به وجود آورده است بیش از پیش مورد توجه مخاطب و کارشناسان قرار گیرد و در نتیجه این امر تأثیر عمیقی در رأی هیئت انتخاب خواهد گذاشت.

به طور مثال آثار اغلب هنرهای تجسمی پس از خلق از سوی هنرمندان بدون واسطه و در شرایطی معمولی به منصه ظهور رسیده و در معرض دید طیف قابل توجهی از مخاطبان قرار می‌گیرند اما آیا چنین امکانی در مورد هنرهای نمایشی و اثر تئاتری تولید شده در این حوزه هم میسر است؟! قطعاً اینگونه نیست و برای عرضه یک اثر نمایشی نیاز به فراهم آمدن بستر و زمینه‌های لازم همچون تأمین سالن نمایش و سایر ادوات فنی و تکنیکی اجرای نمایش است. در نتیجه به نظر می‌رسد رویه‌ای که دوستان در ارزیابی و معرفی چهره سال هنر انقلاب اسلامی آن را به مورد اجرا درآورده‌اند تنها به یک شرط کارشناسی شده و به صلاح است و آن هم اینکه عدالت در تولید و عرضه آثار در هر یک از رشته‌های هنری رعایت شود و همه آنها به یک میزان مجال برای بروز و عرض اندام اثر هنری خود داشته باشند.

در طول یک سال و در مورد برخی از نهادها و مراکز فرهنگی و انقلابی که رسالت آنها پرداختن به هنر ناب انقلابی و ارزشی است  گاه شاهد هستیم که توجه به یک عرصه هنری و فرهنگی بیشتر از سایر آنهاست و مثلاً در مورد حوزه هنری سالهاست که توجهات ساختار مدیریتی بیشتر بر حوزه ادبیات و شعر معطوف است و این امر این ذهنیت منفی را به ذهن متبارد می سازد که مثلاً معرفی فلان شاعر و یا ادیب به عنوان چهره سال هنر انقلاب اسلامی شاید اقدامی از پیش تعیین شده باشد و روند ارزیابی‌ها فرمایشی صورت گیرد.

ـ با این تفاصیل پس باید معرفی چهره سال هنر انقلاب اسلامی به شکل تخصص به ازای هر یک از رشته‌های هنری فعال در این عرصه صورت پذیرد؟

بی‌شک، با این ساز و کاری که دوستان آن را تعریف کرده‌اند باید شاهد چنین روندی بود و ما به شکل تخصصی در هر یک از رشته‌های هنری باید چهره شاخص هنر انقلاب را معرفی و از آنها تقدیر نماییم. مثلاً در میان اهالی تئاتر فعال در این حوزه باید با معرفی چند فرد فعال، چهره شاخص این حوزه را معرفی کرد، در مورد سایر رشته‌های هنری نیز به همین ترتیب، برای تجسمی به شکل جدا، برای سینما به شکل کاملاً مجزا و برای سایر حوزه‌های فرهنگی و هنری نیز به همین ترتیب.

ـ ایراد دیگری که می‌توان به انتخاب چهره سال انقلاب اسلامی وارد کرد، از نظر شما چیست؟

 با همه احترامی که برای هیئت ارزیاب و انتخاب این رویداد بزرگ هنری قائلم اما باید بگویم که تا زمانی‌که شاخص و معیار مشخصی که بتوان با تکیه بر آن و از رهگذر امتیازاتی که به کاندیداها داده می‌شود و در نهایت فردی که بیشترین امتیاز را تصاحب می‌کند به عنوان چهره سال هنر انقلاب اسلامی معرفی شود، نمی‌توان چندان به نتیجه کار اعتماد و اطمینان کرد.

در چنین شرایطی با وجود در نظر گرفتن بسیاری از شاخص‌ها و قوانین نانوشته اما اغلب با اعمال سلایق و دیدگاه‌هایی مواجه هستیم که برخی رویکردهای جانبدارانه نیز در آن دخیل است؛ شاید حب و بغض‌هایی نیز در چنین روندی اثرات خود را داشته باشد.

ـ پس نیاز به تدوین یک آئین‌نامه برای انتخاب چهره سال هنر انقلاب اسلامی است؟

به طور قطع باید این آئین‌نامه تدوین شود، شاخص‌ها و بندهایی که معیار انتخاب چهره‌های مطرح هنر انقلاب اسلامی است باید به شکل مکتوب تنظیم و تدوین شود تا هر یک از اعضای هیئت ارزیاب و انتخاب با مقابل کردن هنرمند و یا اثر هنری وی با چنین مفادی، هر کدام که قرابت بیشتری با این شاخص‌ها دارند را برگزینند.

ـ در پایان به نظر شما چهره سال هنر انقلاب اسلامی باید دارای چه شاخصه‌های فردی و هنری باشد؟

باز هم تأکید می‌کنم که لازم است در هر یک از رشته‌های هنری و در قیاس هنرمندان فعال در هر کدام از آنها به معرفی چهره سال هنر انقلاب اسلامی بپردازیم، صرفنظر از این همانطور که پیشتر هم  اشاره کردم فردی که به عنوان چهره سال هنر انقلاب اسلامی معرفی و از او تجلیل نمی‌شود علاوه بر خصوصیات و ویژگی‌های مثبت فردی و شخصیتی باید از وجوه هنری و میزان تأثیری که اثر هنری وی بر روی روند رویدادهای هنری می‌گذارد نیز در بهترین و مناسبترین وضعیت قرار داشته باشد چرا که همانطور که از نام این عنوان پیداست یعنی چهره سال هنر انقلاب اسلامی، تا یک سال آتی او و فعالیت هنریش به عنوان مبنا و شاخص هنر انقلاب اسلامی مطرح خواهد بود./ص

ایکنا