به گزارش بابل نوین،آیین رونمایی از کتاب مساجد دارالاخلافه نوشته بهزاد یعقوبی با حضور احمد مسجد جامعی و محمد جواد حق شناس اعضای شورای اسلامی شهر تهران برگزار شد.

مسجد جامعی در ابتدای این مراسم شهر تهران مملو از اتفاقات و نشانه های تاریخی دانست و گفت: قدیمی ترین وقف نامه تهران مربوط به سال ۱۰۶۰ هجری است که طی آن از شیخ رضا کرمانشانی نام برده شده است.

وی ادامه داد: این وقف نامه بیان می کند که این امام جماعت مسجد جامع بازار تهران موقوفاتی را در ۴۰۰ سال پیش به این مسجد داشته است.

این عضو شورای شهر تهران این تاریخ را در حدود زمانی سلطنت شاه عباس دوم صفوی برآورد کرد و اظهار داشت: در اینکه این مسجد در زمان شاه عباس دوم بنا شده باشد تردید است اما همه اتفاق نظر دارند که در این زمان مسجد جامع در شهر تهران وجود داشته است.

مسجدجامعی ادامه داد: در زمان شاه طهماسب قصبه تهران به شهر تبدیل می شود و در این زمان اماکن با کارکردهای خدمات اجتماعی در شهر تهران ایجاد می شود اما اثری از ساخت مسجد که لازمه تبدیل بلده به شهر است دیده نمی شود و این می تواند نشان دهد که در این زمان، تهران دارای مسجد جامع بوده است.

وی افزود: شاخص های باستان شناسی ساختمان مسجد جامع همچون اندازه ستون ها، فاصله ستون ها از یکدیگر و جنس آجرها ساخت این بنا را به پیش از زمان صفویه ارتباط می دهد و می توان برآورد کرد که این ساختمان در زمان حضور آل بویه به شهر ری بنا شده باشد.

عضو شورای شهر تهران در خصوص کاربری ابتدایی این مسجد اظهار داشت: ساختمان بنا نشان می دهد که مسجد تنها یک اتاق نبوده ومحلی برای تجمع افراد روستاهای اطراف نیز بوده است چراکه وسعت ساختمان بیش از نیاز جمعیتی آن روزگار روستای تهران بوده است.

مسجدجامعی در بخش دیگری از سخنانش به تاریخ ساخت مساجد سلطانی توسط درباریان اشاره کرد و گفت: در دوره ای از تاریخ تهران شاهد ایجاد مساجدی هستیم که درباریان با اهداف خاصی آنها را بنا می کرده اند و این مساجد در رقابت با مساجد جامع قرار می گیرند.

وی ادامه داد: با این حال پس از مدتی مساجد سلطانی با فاصله گرفتن از کارکرد در نظر گرفته شده برایشان، رنگ و بوی کارکرد واقعی مساجد را به خود گرفته و در خدمت نهضت های اجتماعی قرار می گیرند.

این عضو شورای شهر تهران تصریح کرد: با تبدیل شدن مساجد برای شکل دهی به کارکرد های اجتماعی شاهد وعظ واعظانی همچون مرحوم واعظ و یا ملک المتکلمین در مساجد هستیم، ریشه های فکری ترور رزم آرا در مساجد شکل می گیرد و شکل گیری تحولات اجتماعی کشور همچون ملی شدن صنعت نفت و انقلاب اسلامی در مساجد صورت می گیرد.

مسجد جامعی ادامه داد: البته ایجاد مساجد عظیم سلطانی در آینده نقش مهمی را در شناساندن تاریخ تهران ایفا می کنند.

وی در ادامه به تاریخ شفاهی چند مسجد در تهران اشاره کرد و گفت: یکی از مساجد در تهران مربوط آذربایجانی ها بود که از ثلث سهم امیر کبیر ساخته شده بود و دلیل عدم نامگذاری آن به نام امیرکبیر ممنوع بودن اسفاده از این نام در آن زمان بود.

عضو شورای شهر تهران ادامه داد: در این زمان غلبه دسته های سینه زنی با آذربایجانی ها بود و به همین لحاظ زمان سینه زنی بین آذری زبان ها و سایرین تقسیم بندی شده بود.

وی ادامه داد: همچنین در تهران دو مسجد قندی داریم که دلیل آن این بود که آقای قندی یک مسجد را نزدیک به خانه و یک مسجد را نزدیک به محل کارش ایجاد کرده بود و صندوقی نیز در نظر گرفته بود تا اگر کسی نیاز به حمام برای حضور در مسجد داشت بتواند پول حمام را از آنجا بگیرد.

مسجد جامعی در ادامه به کوچه “لب تشنه” اشاره کرد و گفت: در این کوچه امروز نامش تغییر کرده است قناتی وجود داشت که در روز عاشورا دسته های عزاداری با لب تشنه به آنجا می آمدند، افراد دست را زیر آب می بردن و بدون اینکه آن را بخورند، آب روی آب می ریختند به امام حسین (ع) سلام داده و لب تشنه از آنجا خارج می شدند.

وی همچنین به تکیه سوپورها در دزاشیب اشاره کرد و گفت: در برنامه های تهرانگردی به تکیه ای برخوردیم که به سوپورها تعلق داشت و در آنجا در ایام محرم نذری می دادند که این تکیه در نتیجه طرح های توسعه شهر کوچک شده بود و با توجه به عدم توانمندی مالی این قشر نتوانسته بودند فضای آن را افزایش دهند در نتیجه در ایام محرم برای عزاداری چادری در کنار آن بنا می کردند.

عضو شورای شهر تهران ادامه داد: در همین منطقه تکیه پولدارها نیزوجود داشت که در ایام محرم هر کدام از این دو هیات مهمان دیگری می شدند و این موضوع نشان می دهد که در دستگاه امام حسین (ع) همه با هم برابر می آیند.

این عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه تهران پر از اینگونه خاطرات است، کتاب تدوین شده را یکی از ثمرات تهرانگردی دانست.

مسجد جامعی کتاب تهیه شده را کاری ارزشمند تلقی کرد و اظهار داشت: پیش از این دو کتاب در این حوزه به رشته تحریر در آمده بود که یکی از آنها به مساجد تاریخی تهران و دیگری به امامزادگان تهران می پردازد و نکته ممتاز این کتاب پرداختن به مساجد محلی و دیگری وجود مطالب دست اول در این کتاب است.

گفتنی است نویسنده کتاب مساجد دارالخلافه، ایده نوشتن کتاب را به تهرانگردی های احمد مسجد جامعی نسبت داده است.

منبع:مهر