به گزارش بابل نوین به نقل از بلاغ، سینما به عنوان هنر هفتم رسالتی بر عهده دارد که در کنار نمایش واقعیات درونی‌ و بیرونی هر جامعه‌ای باید بر عنصر تفکر‌ و اندیشه در جوامع بشری تکیه داشته باشد و از مرز تصویر در قاب دوربین فراتر رود.

در جایی که مشکلات روزمره جوامع‌ بشری در زمینه‌های اصول اخلاقی انسانی و حتی اقتصادی زمینه‌ساز ویرانی بسیاری از انسان‌ها روی این کره خاکی شده و سیاست‌های غلط سردمداران حکومت‌ها باعث افول خوشی‌ها‌ و شادمانی‌های حقیقی شده نباید در عرصه هنر خارج از گود تفکر‌ و خلاقیت واقعی اثری تولید کرد که نشانه‌های کمک به فرایند بزرگ‌ شدن روح بشری را در خود نداشته باشد ولو با اندک تاثیری گذرا.

این روزها در جامعه ایرانی اسلامی ما ساخت اثری به اصطلاح هنری در حوزه سینما با اسمی غیرمتعارف به نام “اکسیدان” صدای بسیاری از اهالی حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای فرهنگ‌و هنر را در آورد و کار به‌جایی رسیده که عوام جامعه با مشکلاتی که در زندگی اقتصادی خود دارند پس از صرف هزینه در پشت گیشه‌های سینما و حضور در نمایش این فیلم ناخواسته در زمان خروج بر هدر رفت پول و وقتشان سری از روی تاسف تکان می‌دهند.
البته هنوز افرادی در فضای اجتماعی‌ و سیاسی حضور دارند که با نقد و نظر در مورد رخدادهای فرهنگی و هنری زوایای پنهان برخی از آثار تولیدی را بر عموم جامعه نمایان می‌سازند.
در ادامه به کلیتی در مورد فیلم سینمایی “اکسیدان” پرداخته و سپس در لوای نظرات مخاطبین حرفه‌ای و عام سینما به بررسی و تحلیل آن خواهیم پرداخت.

فیلم سینمایی اکسیدان

اکسیدان به تهیه‌کنندگی منوچهر محمدی در تاریخ ۱۳ بهمن ماه ۹۵ در تهران کلید خورد و در سکانس نخست آن جواد عزتی مقابل دوربین رفت و بازیگرانی چون  امیر جعفری،شبنم مقدمی، شقایق دهقان، رضا بهبودی، لیندا کیانی و علی استادی در آن ایفای نقش کرده‌اند.

خلاصه فیلم داستان پسری است به نام اصلان که عاشق شده و دنبال ویزا می‌رود ولی نمی‌داند که چه مشکلاتی برایش بوجود خواهد آمد و اصلان اگر می‌دانست گرفتن ویزا این همه دردسر دارد…!

فروش فیلم با توجه به استفاده از برخی چهره‌های طنز سینمای ایران و نگاه گیشه‌محور که در سراسر سکانس‌های فیلم به عینه قابل مشاهد است در کمتر از ۹ روز به باشگاه میلیاردی‌ها رسید که البته تاییدی بر فیلم شاید نباشد و مخاطب را به جهت شکستن برخی ساختارها و هنجارهای اجتماعی به سینما کشیده باشد اما حقیقت ماهوی سینمای امروز در گیشه‌ای بودن آن است که ساخت این دست فیلم‌ها آن را اثبات کرده است.

کارگردان و نویسنده فیلم حامد محمدی متولد سال ۱۳۵۸ در تهران و فارغ‌التحصیل رشته حقوق بین‌الملل از دانشگاه تهران است که فعالیت سینمایی‌اش با نگارش فیلمنامه “طلا و مس” در سال ۱۳۸۷ آغاز شد که واکنش‌های تحسین‌آمیزی را به همراه داشت.

محمدی در سال ۱۳۹۳ فیلم “فرشته‌ها با هم می‌آیند”را ساخت که اثری مشابه “طلا و مس” به‌شمار می‌رفت و “اکسیدان” دومین فیلم بلند حامد محمدی است که این روزها بر روی پرده سینماهاست.

این فیلم در ژانر اجتماعی – کمدی معلق است و نمی‌توان آن را در یکی از این دو مقوله خلاصه کرد اما با این حال اگر قرار باشد اکسیدان را پرداخت به یک معضل اجتماعی بدانیم، باید بگوییم که رسالت خود را به خوبی ادا نکرده و فقط نویسنده و کارگردان آن جسارت را با پرداخت برخی واژه‌های نامتعارف با هم درآمیخته است که نشان از ضعف بزرگ و وجود حفره‌های نامطلوب در فیلمنامه دارد و حتی اگر اکسیدان را فیلمی کمدی به حساب آوریم مانند بسیاری از فیلم‌های سینمای کمدی ایران فقط در شوخی‌های کلامی غرق شده و کمتر ایجاد تصاویر مناسب فضای کمدی در آن دیده می‌شود.

توهین به ادیان و قومیت‌ها در اکسیدان

هنرمند و هنر واقعی در ورای ماهیت تولید اثر نمی‌تواند به قوم و یا مذهب خاصی توهین کند و یا در این مسیر قرار گیرد اما در اکسیدان به عینه شاهد هستیم که قسمت‌های متعددی از این فیلم در فضای کلیسا و با محوریت یک روحانی مسیحی ساخته شده است که این نوع نگاه و پرتاب واژگان خاص از این روحانی در لباس یا خارج از این لباس ناخواسته نگاه مخاطب را به سوی عبور از اخلاقیات در حیطه زبان گفتار می‌کشاند و با توجه به حضور اقلیت‌هایی مانند ارامنه و مسیحیان در ایران با همزیستی مسالمت‌آمیزی که در طول سال‌های مختلف بین آن‌ها و دیگر مذاهب داخل کشور وجود داشته فضای دور از شانی را ایجاد کرده است که خود پای این فیلم را در جاده هنر واقعی می‌لنگاند.

منتقدان و اعتراضات به اکسیدان

” اکسیدان” به هر قیمتی گیشه را نقطه نهایی خود قرار داده است

هادی قنبری‌مصیر فیلم‌ساز و مستندساز جوان کشور با تجربه سال‌ها مدیریت در عرصه برگزاری جشنواره‌های مختلف هنری خاصه سینمایی در گفت‌و گوی اختصاصی با خبرنگار ما “اکسیدان” را نمونه کاملی از فیلم‌سازی در عرصه گیشه خارج از ماهیت حقیقی هنر می‌داند و اظهار کرد: با توجه به رویکرد غیر متعارف سینما در سال‌های اخیر و چنگ‌زدن به ژانر کمدی برای به دست‌آوردن مخاطب به هر قیمتی این فیلم نیز نشان داد که گیشه را نقطه نهایی برای خود قرار داده است.
وی افزود: در همه هنرها علی‌الخصوص سینما باید مسائل ملی‌و مذهبی در هر جامعه‌ای با ذهن کارگردان عجین باشد و با احترام به این دو مقوله در این عصر اثری تولید کند که مخاطب را در اثر نگه دارد اما در اکسیدان شاهد عبور از برخی خط قرمزها در دایره واژگانی هستیم که نشان از ضعف ماهیت اصلی اثر و نداشتن محتوای قوی است.
این فیلم ‌ساز با اشاره به نگارش غیرحرفه‌ای فیلم‌نامه در این اثر تصریح کرد: معلوم نیست پرش‌های غیرمتعارفی که در این فیلم در برخی دیالوگ‌ها دیده می‌شود بر اثر اصلاحیه‌ها و سانسورهای مرسوم است یا بر اثر نگارش فیلمنامه که در هر دو صورت ضعف نویسنده را نشان می‌دهد و پای فیلم و سازنده‌اش را می‌لنگاند.

   قنبری‌ مصیر تاکید کرد: تنها شاخصه نسبتا موفق این فیلم را می‌توان در قدرت بازی بازیگران آن دانست اما حیف و صد‌حیف که در این فیلم بازی گرفته شد و بازیگران در کالبد طنز کلامی محصور شده بودند.
وی تاکید کرد: لزوما خلق یک اثر فاخر و یا پربازدید نباید با این دیدگاه که خطوط قرمز هنر در جامع اسلامی شکسته شود اتفاق افتد بلکه باید به رسالت واقعی هنر که آموزش و آگاهی‌بخشی در حیطه انسان‌سازی است توجه ویژه داشت.
این فیلم‌ساز در پایان گفت: درست است که در این سال‌ها سینمای ایران با رویکرد اجتماعی از دریچه طنز شاید بر روی لبه تیغ راه رفتن مصطلح شده باشد اما باید قبول کرد درک واقعیت، شناسایی درست نقاط ضعف و قوت جامعه از جلوه‌های درست تولید یک اثر هنری برای کارگردانان است.

تولید اثر هنری اگر نتواند فضای خدمت به مردم را دربر گیرد خیانت بزرگ فرهنگی است

حجت‌‌الاسلام عباسعلی پورکریم مشاور فرهنگی‌مذهبی در امور سینمایی با اشاره به برخی صحنه‌های فیلم اکسیدان اظهار کرد: ساخت یک اثر هنری نباید به هر قیمتی اتفاق افتد چون ممکن است از ماهیت اصلی هنر خارج شود.

وی افزود: اکسیدان به واقع بسیاری از خط و مرزهای اخلاقی در کلام و حرکات دور از شان انسان را به نمایش گذاشته و شوخی‌های همجنس‌گرایانه در فیلم بسیار نامطلوب رخ می‌نمایاند.
این مشاور فرهنگی مذهبی در امور سینمایی با انتقاد تند از مسئولان وزارت ارشاد ادامه داد: معلوم نیست متصدیان امور سینمایی با چه هدفی به این‌گونه فیلم‌ها که حتی از واقعیت حاضر در جامعه به راحتی عبور می‌کنند و جایگاهی برای هنر در ماهیت اصلی خود قائل نیستند مجوز می‌دهند.

پورکریم تصریح کرد: واقعا کسب درآمد و گیشه‌محوری ولو ذائقه مردم به غلط یا درست دنبال برخی هنجارشکنی‌ها باشد می‌تواند رسالت سازندگان را نسبت به فرهنگ و هنر آن جامعه تامین کند.

وی تاکید کرد: از کارگردانی که فیلم “فرشته‌ها با هم می‌آیند” را ساخته و تجربه‌ای موفق چون “طلا ومس” را در کارنامه خود ثبت کرده این نوع فرار رو به جلو در عرصه هنری با تغییر افکار در قالب فقط خلق اثر بعید بود.

این مشاور فرهنگی مذهبی امور سینمایی در پایان گفت: لزوما نباید در کار فرهنگی و هنری از دریچه توهین به مذاهب و اقلیت‌ها در لوای ژانر کمدی هرچه خود بخواهیم را به مخاطب خوراک دهیم، چرا نباید برایمان مهم باشد چه بر سر ذائقه و تفکر ذهنی مردم می‌آید، امروز تولید اثر هنری اگر نتواند فضای خدمت به مردم را دربر گیرد خیانت بزرگ فرهنگی است.

نظرات مردمی در مورد این فیلم

به گزارش بلاغ، نباید به سینما و هنر فیلم‌سازی به عنوان پدیده‌ای سرگرم‌کننده نگریست و اعتبار این صنعت هنری را با هر روشی مورد استفاده قرار داد زیرا وقتی به مقوله‌های جدی هر جامعه یعنی اخلاق و ارزش‌ها صرفا به عنوان کمترین دغدغه در خلق ماهیت هنری یک اثر ولو سینمایی توجه شود چون در مقابل آنچه که به مخاطب خوراک می‌دهد مسئول است و از این منظر خود می‌تواند با توجه به فضای رسانه‌ای شنیداری و دیداری که سینما نیز جزو آن است تاثیر و کاربرد حقیقی خود را که توجه به آحاد بشری است از دست می‌دهد.