به گزارش بابل نوین، محمد قاسمی پور، مدیر دفتر مطالعات و فرهنگ پایداری امور استان‌های حوزه هنری کشور امروز در سومین کارگاه آموزشی مصاحبه در تاریخ شفاهی که با حضور نویسندگان و پژوهشگران حوزه دفاع مقدس و انقلاب اسلامی استان در سالن سوره حوزه هنری برگزار شد، با اشاره به اهمیت نقل و روایت در حوزه اندیشه دینی و انقلابی، اظهار کرد: انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس دو رویداد بزرگ، تاریخ‌ساز و تحول‌آفرین دوران معاصر ایران است که باید تاریخ مکتوب و شفاهی آن ثبت و ضبط شود.

وی افزود: به دلیل اهمیت تعیین‌کننده این دو رویداد و تأثیرگذاری ویژه‌ای که بر دهه‌های بعد خود گذاشته‌اند و در آینده هم تأثیرگذار هستند، ضروری است خاطرات این دو دوران ثبت و ضبط شده و محتوا و اسناد شفاهی لازم برای تدوین و تنظیم دقیق تاریخ ولو در دوره‌های بعدی فراهم شود.

قاسمی‌پور خاطرنشان کرد: در این زمینه لازم است کار ثبت و ضبط این خاطرات تا زمانی که انقلابیون سال ۵۷ و ایثارگران و رزمندگان هشت سال دفاع مقدس در قید حیات هستند، به‌صورت مطلوب صورت گیرد.

وی ادامه داد: از آنجا که روش تاریخ شفاهی به‌عنوان ابزار و شیوه ثبت، ضبط، حفظ و نگهداری خاطرات مؤثر و تأثیرگذار بوده و جامعیت دارد و به‌ویژه به‌منظور تهیه آرشیوهای اسنادی برای آینده بسیار مهم و تعیین‌کننده است، استفاده از این روش و آموزش و تربیت محققان جوانی که دارای انگیزه، علاقه و دانش نظری لازم در این زمینه هستند از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و توجیه و راهنمایی برای کار بهتر در این عرصه ضروری است.

وی با اشاره به اینکه فراوانی و گستردگی کار در این زمینه غیرقابل تردید است، ادامه داد: ما هم در انقلاب اسلامی و هم در دفاع مقدس شاهد خیزش عمومی و ملی بودیم؛ به‌گونه‌ای که این دو موضوع منحصر به پایتخت و یا یک نقطه خاص از کشور نبود و تمام نقاط کشور درگیر آن بودند و در این راستا نقش‌آفرینی داشتند؛ ازاین‌رو صاحبان خاطرات و نقش‌آفرینان این دو رویداد در تمام نقاط کشور وجود داشته و پراکنده است.

قاسمی‌پور تصریح کرد: در خطه خراسان شمالی هم این ظرفیت و اهمیت با برخی شاخصه‌ها و تفاوت‌ها ازجمله تنوع اقلیمی و فرهنگی، هم‌جواری با چند کشور و فرهنگ و مجاورت با مشهد مقدس وجود دارد و فعالیت برای ثبت و ضبط تاریخ شفاهی این منطقه به‌نوعی کار بنیادی و اساسی است.

وی ادامه داد: در انفکاکی که در استان خراسان بزرگ صورت گرفت و منجر به تشکیل خراسان شمالی شد بخشی از ظرفیت‌ها و دانش پیشین در مرکز استان قبلی مانده؛ از این‌ رو خراسان شمالی نیاز دارد که برخی از کارها را از نو انجام دهد.

قاسمی پور تصریح کرد: موضوعی که در خراسان شمالی مشهود است، این است که ظرفیت نیروی انسانی علاقه‌مند به تاریخ شفاهی در این استان هم به لحاظ عده و تعداد و هم از نظر کیفیت فوق‌العاده و قابل تأمل است.

وی افزود: در خراسان شمالی نسل جوان غالباً دانش‌آموخته هستند، اطلاعات عمومی مناسبی راجع به سرزمین خود دارند، تاریخ معاصر را به‌ خوبی می‌شناسند، جغرافیای بومی و منطقه‌ای را می‌شناسند، با والدین و پیشینیان خود علقه و پیوند دارند، راه طی‌شده سرزمین خود را از طریق ارتباطات خانوادگی به‌ خوبی می‌شناسند و به فرهنگ عامه و فولکلور بومی و محلی خود اشراف نسبی دارند که این نیروی انسانی ظرفیت مناسبی برای ورود به عرصه کار تاریخ شفاهی است.

قاسمی پور خاطرنشان کرد: این نیروی انسانی با یادگیری روش‌ها و تکنیک‌های مورد نیاز و کسب تجربه در این عرصه می‌توانند ظرفیت خوبی برای ثبت و ضبط خاطرات دوران معاصر باشند.

وی ادامه داد: از این نظر، سرمایه نیروی انسانی خراسان شمالی را ارزشمند دانسته و قدر می‌نهیم و برای این تشنگی و عطش و جویایی که در این نسل وجود دارد هر تلاش و سرمایه‌گذاری که صورت گیرد نتیجه‌بخش است.

قاسمی پور اظهار کرد: با توجه به اینکه روش مصاحبه تاریخ شفاهی می‌تواند به‌ صورت جامع در ارکان و زمینه‌های مختلفی از زندگی اجتماعی تأثیرگذار و تعیین‌کننده باشد، باید فراتر از رسالت، اهداف و اعتبارات مالی و برنامه‌ای که حوزه هنری دارد دیگر سازمان‌ها و نهادهای استان هم در این عرصه همت و مشارکت داشته باشند.

وی اضافه کرد: می‌توانیم با تصویر کردن دقیق و علمی خاطرات پیشینیان، جلوی سرعت تمامی تهدیدهای فرهنگی و ریزش‌هایی که در شئون و هنجارهای فرهنگی اجتماع روی می‌دهد را گرفته و یا آنها را کند و متوقف کنیم.

قاسمی پور گفت: می‌توانیم از تاریخ شفاهی برای شناساندن شیوه و روش زندگی سنتی ایرانی اسلامی در اقلیم و جغرافیای خراسان شمالی به‌ خوبی استفاده کنیم.

وی افزود: به نظر می‌رسد بسیاری از تغییرات منفی و تفاوت‌هایی که در فرهنگ اصیل اسلامی ایرانی ما حاصل شده به دلیل نبود شناخت کافی از شیوه و سبک زندگی گذشته است و تاریخ شفاهی این ظرفیت را دارد که این شناسایی را انجام داده و از این طریق بازگشت به خویشتن به‌ صورت دقیق، مستند و علمی صورت گیرد.

قاسمی پور اظهار کرد: الآن با توجه به اینکه نسل جدید و نسل برآمده از سال‌های بعد از جنگ و انقلاب با استفاده از دستاوردهای نوین تکنولوژی و ارتباطی، جهان معاصر را تجربه و درک کرده و سبک‌ها و شیوه‌های زندگی در جهان مدرن و دنیای معاصر را می‌شناسند حیف است این نسل‌ها از شناخت سرزمین پدری و مادری خود محروم باشند و هنجارها، رفتارها و شئون فرهنگی استان خود را نشناسند که برای شناسایی این موارد تاریخ شفاهی ابزار و روش مناسبی است.//م

منبع: رسا