به گزارش بابل نوین، نشست هم اندیشی بازخوانی اندیشه‌های امام خامنه ای رهبر معظم انقلاب  با موضوع صلح و عدالت امروز (پنج‌شنبه ۳۰ آذر) در مرکز همایش‌های سازمان صدا و سیما برگزار شد.

در این نشست طوبی کرمانی عضو هئیت علمی گروه کلام و فلسفه اسلامی دانشگاه تهران، سید سعید رضا عاملی رئیس دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران و استاد گروه ارتباطات دانشکده علوم اجتماعی و سید محمد ساداتی نژاد مدیر گروه مطالعاتی اسلام و روابط بین الملل در دفترمطالعات سیاسی وزارت خارجه سخنانی حول محور موضوع نشست بیان کردند.

کرمانی عضو هئیت علمی گروه کلام و فلسفه اسلامی دانشگاه تهران گفت: در یک نگاه عالمانه، رسالت ادیان به کمال رساندن انسانها است. از سوی دیگر کمال و سیر به سوی خیر، جز در سایه صلح و آرامش و عدالت، اگر ناممکن نباشد بسیار دشوار است.

کرمانی در ادامه گفت: اساس فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص صلح و عدالت، آیات قرآن و آموزه های دینی است. ورود رهبری به موضوع عدالت از چشم‌انداز جایگاه و نقش ممتاز دینی بوده است و بر این اساس اولین ویژگی متمایزکننده دین از سایر منابع معرفتی، آن است که دین هدف خود را اقامه عملیِ عدالت قرار داده است و آن را هدفی برای تحقق عبودیت در حیات فردی و جمعی انسانی می‌داند.

استاد دانشگاه تهران اظهار داشت: از نگاه رهبری عدالت باید گفتمان حاضر در صحنه مردم و مسئولان و به خصوص نسل‌های تازه باشد. در واقع عدالت باید همیشه نصب العین جامعه بوده و مورد مطالبه و درخواست عمومی قرار گیرد تا محقق شود.

کرمانی با اشاره به مفهوم عدالت از نگاه مقام معظم رهبری به سه دلیل برای طرح بحث عدالت اهمیت راهبردیِ آن تاکید کرد و گفت: لزوم عمومی شدن گفتمان عدالت، پرهیز از سعی و خطا در دهه چهارم انقلاب در اقامه عدالت و توجه به عنصر عدالت در پیشرفت در دوران پیشرفت جمهوری اسلامی.

استاد دانشگاه تهران، افزود: در پیام رهبری به دقّت توجّه شده است که” صلح باید بر مبنای عدالت و با معرفت به کرامت انسان و به دور از اغراض قدرتمداران عالم باشد. تحمیل سکوت و تسلیم بر مردمی که به دفاع از حقِّ پایمال شده خود، برخاسته‌اند، آن صلحی نیست که پیام آورانِ صلحِ آسمانی، به آن دعوت کرده اند”.

کرمانی با اشاره به وظیفه رهبران دینی و نخبگان جامعه انسانی، اظهار داشت: خواص می‌توانند نقشِ خود را در زمینه ایجاد مطالبات صلحِ عادلانه در مردم، تواناسازی توده‌ها برای تصمیم سازی و مشارکت سیاسی آگاهانه، ایفا و مدیریت جامعه جهانی عهده دار باشند و با ارائه طرح ها و الگوهای مناسب و گنجاندنِ آنها در دستور کار دولت‌ها و جامعه بین المللی، افزودن اهرم های فشار بر سلطه جهانی، تمرکز و توجّه ویژه به مسأله “صلح عادلانه” ایفاگری کنند.

وی افزود: این افراد به لحاظ وضعیت خاصِّ برخورداری از تواناییِ علمی، تحلیلِ شرایط، روابط اجتماعی، با یادآوریِ کرامت و عزّتِ انسانی و جایگاه الهی وی در عالم هستی، بیداریِ وجدان های خفته را بیدار کنندکه ” انسان، خلیفه خدا در زمین، حامل بار امانت الهی، بهترین آفریده خدایی که روح خدا در او دمیده شده، شایسته سجود فرشتگان،  برگزیده خدا، آزاده و مختار و در عین حال مسؤول و مکلّف، و بلاخره، موجودی، به عظمتِ همه عالم است. نخبگان به دو طریقِ مقابله با مستکبران و نیز با شیوه هایِ برگرفته از فطرت انسانی و با باز شناسیِ انسان به خویش، اعمِّ از کرامت ها و آسیب ها، همواره در طول تاریخ، نهانخانه وجودِ انسان را مخاطب ساخته و در ایجاد و تحکیم مفاهیمِ ارزشی موفق بوده‌اند. آدمی با شناخت کرامت خویش، خود را به دنیا مشغول و به¬گناه آلوده نمی سازد. خود را کم و بی ارزش ندانسته و عزّت خویش به ثمنی بخس به سلطه گران نمی فروشد.

سید سعید رضا عاملی رئیس دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران و استاد گروه ارتباطات دانشکده علوم اجتماعی  با اشاره به نامه مقام معظم رهبری به جوانان کشورهای اروپایی و غربی عدالت گرایی را امری فراجغرافیایی و فراملی دانست، امام خامنه‌ای در این نامه جوانان اروپایی را به کنترل احساسات و هیجانات تاکید نمودند.

عاملی افزود: ارسال نامه امام خامنه ای به جوانان اروپایی به این دلیل مهم است که منشاء هر گونه جنگ در درون کشورهای امریکایی و اروپایی ایجاد می شود چرا که مرجعیت سلطه در آنجاست و باید جامعه جهانی به اتفاق در کشورهای اروپایی و امریکایی تغییرات اساسی ایجاد کنند.

رئیس دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران ادامه داد: اولا در فضای جهانی ظلم و بی عدالتی یک مسئله جهانی نهادی و سرایت بخش و نظام مند است چرا که اگر ظلمی از هر نقطه جهان سرایت کند این ظلم به تمامی جهان سرایت خواهد نمود.

عاملی در مورد عدالت  با تاکیدبه نکته ای گفت: هر نوع راه حل عدالت گراینه بدون توجه به اخبار جهانی و جغرافیایی آن نمی تواند موجب تامین عدالت حتی در محیط‌های محدود بومی شود.

از دیگر مسائلی که  عاملی در این هم اندشی به آن پرداخت، مسئله اسلام هراسی در جهان و داخل جهان اسلام بود، وی در این باره اظهار داشت: در راستای اسلام هراسی و نفرت زایی نسبت به اسلام مواردی چون دور کردن مسلمانان از جهان اسلام، مشروعیت بخشیدن به جنگ و تفرقه و جداسازی مسلمانان جهان در حال انجام است.

ساداتی نژاد مدیر گروه مطالعاتی اسلام و روابط بین الملل در دفترمطالعات سیاسی وزارت خارجه در ابتدای سخنرانی  خود گفت: مبانی  و اصول فقهی مورد نظر امام خامنه‌ای در حوزه روابط بین الملل، جهت گیری ایشان را در حوزه صلح نشان می دهد، بررسی متون فقهی ایشان مشخص می‌کند که از نظر مبانی، ۶ مبنای خدا محوری، اسلام محوری، ولایت محوری، عدالت محوری، اخلاق محوری و ظلم ستیزی  و از نظر اصول، ۵  اصل نفی سلطه، بازدارندگی با هدف صلح، مصلحت، جهاد مشروع، اعتلای اسلام و تقسیم بندی سرزمینی  اسلام و کفر که در فقه روابط بین الملل ایشان بیشتر مرتبط با صلح می باشد، قابل شناسایی است.

ساداتی نژاد در ادامه افزود در بررسی فقه استدلالی و فتوایی رهبری، مشخص می شود که ایشان در بحث صلح، ۴  پایه فقهی را مطرح می نماید. این ۴ پایه عبارتند از: ۱- عدالت در صلح ۲- کرامت و عزت در صلح ۳- اخلاق الهی و اسلامی در صلح ۴- مصلحت در صلح.

مدیر گروه مطالعاتی اسلام و روابط بین الملل در دفترمطالعات سیاسی وزارت خارجه در جمع بندی مطالب خود به این نکته اشاره داشت: از نظر مقام معظم رهبری، زمانی که جامعه با اخلاق شود، عدالت برقرار می شود و زمانی که عدالت برقرار شود، جامعه شوق رفتن به سوی اخلاق پیدا می‌کند.

ساداتی نژاد اظهار داشت: عدالت اسلامی و اخلاق اسلامی، مصلحت اسلام و مسلمین است و عزت اسلامی نیز با برقراری عدالت و اخلاق اسلامی، حفظ می شود. از سوی دیگر، حفظ مصلحت و عزت اسلام و مسلمین، به برقراری اخلاق  و عدالت اسلامی و اجتماعی کمک می‌کند. پس این چهارپایه، دارای تاثیر و روابط متقابل بر یکدیگر هستند. نتیجه چنین جامعه ای که اخلاق  و عدالت و عزت و مصلحت در آن حاکم شود، صلح است و صلح در واقع نتیجه ترویج  عدالت اسلامی  و اخلاق اسلامی و عزت و مصلحت اسلام و مسلمین  است./ز

تسنیم