به گزارش بابل نوین، تلویزیون یا همان رسانه ملی با توجه به جایگاه دولتی و حکومتی اش از چهارچوب مشخصی برخوردار است و اصولاً این چارچوب و قوانین مشخص و معین دست تولیدکنندگان بخصوص نویسندگان را در پرداختن به موضوعات مختلف می بندد. تمام این سالها شاهد این مسئله بوده ایم که هر گاه تلویزیون در پرداختن به موضوعات مهم اجتماعی رودربایستی و ممیزی را کنار گذاشته و نگاهی آسیب شناسانه به موضوع داشته نتیجه ای منطقی در جلب نظر مخاطب گرفته و برعکس هر بار موضوعات و معضلات در سایه دیده شده و نگاهی با فاصله به موضوع داشته اند برنامه نه تنها تاثیرگذار نبوده جذابیت های ابتدایی را نیز نداشته و به سرعت از سوی مخاطب پس زده شده است.

با نزدیک شدن به روزهای انتخابات ریاست جمهوری و میل مخاطبان سیما به پخش مناظرات نامزدها که به نوعی معرفی و موشکافی توانایی و استعدادها و البته سوابق نامزدهاست، جالب است که مدیران سیما نیز بر این میل و علاقه بودند که مناظرات برخلاف نظر کمیسیون انتخابات در وزارت کشور به شکل زنده و مستقیم روی آنتن برود تا رسانه ملی به یکی از وظایف ذاتی اش که هر گاه آن را سرلوحه قرار داده موفق بوده است عمل کرده باشد. انصافاً مسوولان تلویزیون و پافشاری شان در پخش مستقیم مناظرات تلویزیونی و البته خواسته خود نامزدها و کارشناسان رسانه در تغییر نظر کمیسیون برگزاری انتخابات بی تاثیر نبود و در نهایت مقرر شد مناظره های انتخابات ریاست جمهوری به شکل مستقیم روی آنتن برود.

اعتماد به تلویزیون

پخش مناظره های ریاست جمهوری به شکل مستقیم تاثیر بسیاری در جلب اعتماد مخاطبان سیما دارد با این وصف که با وجود رسانه های مختلف و البته فضای فعال مجازی که این روزها یکی از اهرم های تبلیغاتی در بحث انتخابات محسوب می شود، تلویزیون تنها رسانه دردسترس عموم است که آحاد جامعه اعتماد و اعتقاد کامل به آن دارند. بی شک حتی در روزگار تعدد رسانه و سرعت تبادل اطلاعات در فضای مجازی و مدیوم های دیگر، کماکان این تلویزیون است که رسانه معتبر اکثر مردم محسوب می شود.

تاثیر پخش زنده در انتخابات نامزد اصلح

بی شک درصد بالایی از مردم ما شناخت کامل و لازم را راجع به اکثر نامزدها ندارند. اگر چه سواد سیاسی مردم ایران به دلایل مختلف از جایگاه خوبی برخوردار است اما فراموش نکنیم آحاد جامعه از شمالی ترین تا جنوبی ترین نقطه نقشه در شهرها و روستاهای کشور اطلاع کاملی ندارند و نیاز است که اطلاعات لازم درباره توان، استعداد و سوابق مدیریتی و اجرایی کاندیداها در اختیار همه مردم قرار گیرد تا مخاطبان با چشم باز و با اطلاعات کامل دست به انتخاب بهترین بزنند و تنها بر اثر جو موجود اقدام به انتخاب نکنند. پخش زنده مناظرات این قدرت را به مردم می دهد که خوب ببینند، خوب بشنوند و آنچه برای بهترین انتخاب لازم دارند از دل این مناظرات برداشته و با یک سبک سنگین منطقی بهترین انتخاب را داشته باشند.

افزایش دایره مخاطبان سیما

پخش زنده مناظره های تلویزیون قطعاً یکی از پر مخاطب ترین برنامه های سیما (در زمان پخش) محسوب خواهد شد چرا که این برنامه از چند زاویه جذابیت هایی دارد که شاید دیگر برنامه های سیما از آن بری باشند.

۱- این برنامه طیف وسیعی از مخاطبان تخصصی و عام را به خود جلب می کند.

۲- بسیاری از مردم که اصولاً به تلویزیون داخلی علاقه ای ندارند مخاطب این برنامه ها هستند تا اطلاعات لازم را برای شناخت بهتر نامزدها به دست آورند.

۳- پخش زنده مناظره نامزدهای ریاست جمهوری موضوع و دغدغه همه اعضای جامعه است پس این برنامه پتانسیل لازم برای جذب مخاطبان مختلف به سمت خود را داراست.

در واقع پخش مناظرات نامزدهای ریاست جمهوری فرصتی است که تلویزیون دایره مخاطبانش را گسترده تر از قبل ببیند.

ماهواره ها خاموش!

بی شک سکوت رسانه ملی در هر زمان و در مورد هر موضوعی فرصتی است تا رسانه های خارجی هدف و نگاه درست و غلط خودشان را به مردم و مخاطبان داخلی دیکته کنند و در واقع از فضا به نفع خودشان سوء استفاده کنند. پخش مناظرات ریاست جمهوری از رسانه ملی باعث می شود شبکه های ماهواره ای بخصوص رسانه های فارسی زبان نتوانند مخاطب تلویزیون ملی را به خود جذب کرده و آنچه مدنظر دارند را به مردم منتقل کنند. شبکه های ماهواره ای در تمام این سال ها علاقمند بوده اند خود را به عنوان رسانه معتمد جا بزنند و حرف و کلام شان را که قطعاً صلاح و نظر و منافع خودشان را شامل می شود به ذهن ملت تزریق کنند که با تصمیم بجای مسوولان تلویزیون و پخش مستقیم مناظرات این فرصت از آنها سلب می شود.

نگاه فراجناحی تلویزیون

اما در این راستا نگاه فراجناحی تلویزیون بسیار مهم و حیاتی است. تلویزیون اگر چه یک رسانه منصوب به دولت و حکومت است اما باید تریبونی آزاد باشد برای جناح های مختلف چرا که حجم وسیع مخاطب قرار است براساس اطلاعاتی که از این رسانه می گیرد پای صندوق برود و نامزد اصلح را انتخاب کند. در این شرایط تلویزیون باید طوری برنامه ریزی و طراحی کند که با نظارت کامل بر زمان بندی ها، انتخاب شبکه ها و مدت زمان مدنظر و… فضای مناسب و مساوی به تمام نامزدها داده شود تا این شائبه از بین برود که تلویزیون به انتخاب یکی از کاندیدها بیش از دیگران نظر دارد.

پخش زنده مناظرات تلویزیونی را باید به فال نیک گرفت و آن را فرصتی دانست برای رو راست شدن رسانه ملی با مردم که این مسئله می تواند در آشتی مخاطبان سیما با رسانه ملی موثر باشد. شک نکنیم که کماکان خانواده ایرانی علاقمند است که تلویزیون داخلی که رسانه ملی است همیشه باز و رخ در رخ افراد خانواده باشد. تلویزیون با جلب اعتماد مخاطبانش می تواند جایگاه محکمتری نسبت به قبل پیدا کند و عملاً تاثیرگذاری بیشتری هم داشته باشد.

گروه تلویزیون، فاطمه شهدوست: در این باره با تنی چند از مدیران و کارشناسان سیما، جامعه شناسان روانشناسان اجتماعی و البته تهیه کنندگان، کارگردانان، نویسندگان و البته افراد متخصص در حوزه های مختلف گپ و گفتی داشته ایم که بخش اول آن در ذیل از نظرتان می گذرد.

اسماعیل عفیفه(تهیه کننده سیما):‌

فرصت ترغیب مخاطب برای تماشای تلویزیون

اسماعیل عفیفه، تهیه کننده مجموعه هایی چون «اشک ها و لبخندها»، «زمانه»، «پویا» و… در گفت و گو با بانی فیلم پیرامون تاثیرات تصمیمی که در مورد پخش زنده مناظرات انتخاباتی بر مخاطبان از تلویزیون عنوان کرد: زمانی که مناظرات زنده پخش شود، مردم احساس می کنند که همه چیز را زنده می بینند و رخدادهایی که اتفاق می افتد، بدون سانسور در اختیار آنها قرار گرفته، اما در غیر این صورت علاوه بر مردم، کاندیداها نیز ممکن است معترض شوند که حرف های من کامل پخش نشده و بخش های مهم آن حذف شده است. برای جلوگیری از این حرف و حدیث ها بهترین تصمیم همان پخش زنده است. در دوره قبل هم به یاد دارید که پخش مناظرات با رعایت ادب و آداب تاثیر خوبی در تصمیم گیری مردم برای انتخاب رییس جمهور گذاشت و امسال هم به نظرم چنین اتفاقی می افتد. وی با اشاره به تاثیر این رخداد روی جلب اعتماد مردم بیان کرد: در دوره قبل مردم بیش از ماهواره ها و سریال های موجود، به مناظره ها اهمیت می دادند و این یعنی آنها به تلویزیون اعتماد کرده اند. به همین جهت فرصت خوبی است که تلویزیون از این اتفاق استفاده کند و خلاءهایی که گاهی رخ داده را پر کند. در واقع تلویزیون می تواند با ادامه این روند، در قالب های دیگر اعتماد مخاطبانش را بیش از پیش جلب کند، چرا که بخشی از عدم استقبال مردم از شبکه های تلویزیونی به رویکردهای سیاسی آن بر می گردد و در دوران انتخابات این رسانه از فضای جناحی خارج می شود و مردم احساس می کنند که سیما با نگاه جامع و بازتری نسبت به روند همیشگی اش به ماجرا نگاه می کند. در نتیجه به تلویزیون رجوع و احساس نزدیک بیشتری به سیما پیدا می کنند، به همین دلیل این فضا فرصت خوبی برای ترغیب مخاطب به دیدن تلویزیون است. بعد از انتخابات هم، این جوی که در آن صداهای مختلف شنیده می شود، می تواند ادامه داشته باشد و صداهای منتقد، دلسوز و آدم هایی که اندیشه های مختلفی دارند از طریق این رسانه به گوش همه برسد. این اتفاق علاوه بر اعتماد سازی به افراد سیاسی حاضر در کشور نیز کمک می کند.

مجید هاشمی فرا (مدیر پخش شبکه یک):

افزایش اعتماد عمومی با پخش مستقیم مناظره‏ ها

مدیر پخش شبکه اول سیما در این باره می گوید:اصولاً اطلاع رسانی دقیق از کارنامه عملکردی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری و موضع فعلی ایشان در نقد و یا دفاع از عملکرد فعلی دولت و برنامه های سایر نامزدها و یا برنامه های مورد نظر هر نامزد، نوع بیان، زبان بدن، تسلط بر محتوا، هوش و حضور ذهن آنی و سطح دانش عمومی و… مصداق بارز تا «مرد سخن نگفته باشد عیب و هنرش نهفته باشد»، جملگی می تواند از طریق شبکه های سراسری صدا و سیما، شناخت نسبتاً مناسبی را برای مخاطبان ارائه دهد و چه بسا نظر یک رای دهنده را کلاً تغییر دهد.شفاف سازی با پخش زنده مناظره ها به خوبی اعتماد عمومی را به رسانه ملی افزایش می دهد که طبعاً این رویداد با بی طرفی سازمان از لحاظ عملکردی و حفظ شان نامزدها به طور یکسان، تقویت خواهد شد. ضمن اینکه علاوه بر شفاف سازی و سالم سازی فضای رقابتی این امید وجود دارد که سطح مشارکت عمومی مردم در انتخابات را با رعایت شعائر اسلامی و اخلاق در میان نامزدان بی طرفی سازمان و اطلاع رسانی جامع در این خصوص، افزایش دهد.

تجربه دو دوره گذشته مناظره های برگزار شده در انتخابات ریاست جمهوری، دو گونه عملکردی متفاوت را نشان می دهد، نخست، تنزل جایگاه حضور نماینده سازمان در سطح تنظیم کننده مدت زمان مصاحبه نامزدان و دوم طرح پرسش هایی که تا حدود زیادی با فضا و روح مناظره در تناقض بوده،‌ که مورد اعتراض نامزدان قرار گرفته است. اجمالاً لازم است سازمان تلاش کند اصل رعایت عدالت در مناظره ها، بی طرفی، شفاف سازی کامل، حفظ حرمت نامزدان و سو گیری برنامه را صرفاً در راستای فضای نقد سازنده و رقابت سالم با رعایت تقوا، به انجام برساند. بدیهی است با این رویکرد، هم شناخت مخاطبان از نامزدها افزایش می یابد و هم اعتبار و اعتماد رسانه ملی را بیش از پیش افزایش می دهد.

نکته ای که نباید در این خصوص فراموش کرد. کمین و سوء استفاده رسانه های بیگانه و معاند از فضای مناظره برای نیل به اهداف شومشان می باشد، فضای مناظره باید به گونه ای باشد که ضمن ایجاد فضای نقد سازنده به دور از هر گونه حب و بغض، از ایجاد زمینه سازی سوء استفاده های سیاسی که بتوانند رسانه های بیگانه کلیت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران را زیر سوال ببرند و فضای یاس نوامیدی در بین مردم ایجاد نمایند اکیداً پرهیز کرد، شایان ذکر است با انجام این مهم و با هدایت رسانه ملی و هوشمندی و اخلاص نامزدهای محترم که حتماً در اجرای مناظره ها تقوای سیاسی و مصالح نظام را بر منافع شخصی ترجیح خواهند داد، از این مسیر مهم، جریان سیاسی نظام به دور از هر فتنه و به سلامت عبور خواهد کرد./ص

بانی فیلم